Xavfli aktivlar nozik bir davrga kirayotgan bir paytda, ko’plab mutaxassislar 65 oylik likvidlik siklini yaqindan kuzatishmoqda. Ushbu model ikki o’n yillikdan beri bozor cho’qqilari va pasayishlarini aniq oldindan aytib keladi, deb ishoniladi.
Biz Bitkoin 20 foiz tashqi bosimga duch keladigan, kumush esa muqobil xavfsizlik sifatida ko’zga tashlanadigan yangi qattiqlashuv fazasiga yaqinlashyapmizmi?
65 oy likvidlik davri: global likvidlik xaritasi yakuniy bosqichga kirdi
«CrossBorder Capital» moliyaviy kompaniyasining so’nggi diagrammasida qora chiziq Global Likvidlik Indeksini (GLI) ifodalaydi. Hozirda u tez ko’tarilib, qizil cho’qqi maydoniga yaqinlashmoqda. Uning harakati 2016-2021 davri oxirgi bosqichlariga o’xshaydi. Bu likvidlik siklining jonli o’sish bosqichiga kirayotganimizni tushunishga kuchli ishora qiladi. Aynan shu davrda aktivlar qadri o’z haqiqiy qiymatidan ancha oshib ketadi.
Bu o’rtacha 5,5 yillik davr bo’lib, dastlab 1999 yilda Fourier tahlili orqali aniqlangan. Har bir sikl tanish naqshni kuzatadi: dastlab kapital kuchli kiritiladi, pul siyosati juda yengil bo’lganda cho’qqiga chiqadi, keyin kredit va likvidlik qattiqlashganda teskari aylana boshlaydi.
Oldingi sikllarning tendensiyalariga asoslanib, navbatdagi likvidlik cho’qqisi 2026 yilning 1- yoki 2-choragida paydo bo’lishi kutilmoqda, bu taxminan mart va iyun oylari orasida. Bu biz «qizib ketish» bosqichiga yaqinlashayotganimizni anglatadi, bu davrda kapital oqimi sekinlashadi va moslashish tavakkallari ortadi.
Agar bu taxmin tasdiqlansa, texnologiya aksiyalari va kriptoaktivlar kabi xavfli aktivlar «qayta baholash» davriga kiradi. Bu aqlli investitsiyalarning yuqori qarzdorlikdagi pozitsiyalarni kamaytirishni boshlashlari uchun bo’lishi mumkin, bu esa yangi sikl tubiga yetguncha Bitkoinda 15-20 foiz bir tuzatishga olib kelishi kutiladi.
Grafik va umumiy tahlil maqbul bo’lsa-da, «X ijtimoiy tarmog’i»dagi bir tahlilchining ta’kidlashicha, grafikdagi siklning vaqti ko’pincha bir necha yilga kechikadi. Bu shuni anglatadiki, bozarning eng yuqori nuqtasiga chiqqanini, tezlashishini, barqaror bo’lishini yoki hech narsa qilmasligini aniq bilish mumkin emas.
«Grafik va umumiy tahlilni yoqtiraman, ammo grafikda siklning vaqti odatda bir necha yilga kechikkan. Shuning uchun, u eng yuqori nuqtaga chiqti yoki tezlashishini yoki hech narsa qilmasligini grafik orqali bilib bo’lmaydi. Bu tanga tashlangan vaziyatmani o’xshatadi», – deb ta’kidladi tahlilchi.
Bitkoin pasaydi, kumush oshdi: Xavfsiz pul aylanishi belgilari
2025 yil oxiriga kelib, Bitkoin va kumush o’rtasida qiziqarli farq kuzatilmoqda. 2021 dan 2025 yilgacha bo’lgan grafiklardan ma’lum bo’lishicha, Bitkoin taxminan 15-20 foiz tushgan, 109 ming dollardan 82 ming dollargacha. Shu bilan birga, kumush 13 foizga o’sgan, 29 dollardan 33 dollargacha. Bu kapital oqimlarida aniq almashuvni aks ettiradi. Global likvidlik qiyinlashgani sayin, investorlar yuqori xavfli aktivlardan, masalan kriptovalyutalar, sekin-asta chiqib, qimmatbaho metallar kabi «ishonchli» aktivlarga o’tishlariga sabab bo’lmoqda.
Ushbu farq Bitkoinning likvidlik kengayishidan to’g’ridan-to’g’ri foyda olish imkoniyatlari ko’rinishida xavfli ko’rsatkich sifatida xizmat qilishini ko’rsatadi. Shu bilan birga, kumush bir vaqtning o’zida tovar va xavfsiz aktiv xususiyatlariga ega bo’lib, yuqori inflyatsiya va iqtisodiy o’sish sekinlashganda yanada ular uchun jozibador bo’ladi.
Stagflation signallari va likvidlik siklining tarixiy tendensiyalari asosida, ko’pchilik mutaxassislar kumush yanvar-aprel 2026 yillardagi davrda Bitkoindan oshib ketishi mumkinligini taxmin qilishmoqda. Biroq, 2025 yilning oxiridagi qimmatbaho aktivlar va kriptovalyutada rally qilinishi, bu o’zgarish tez sodir bo’lmasligini, balki bozor hissiyoti va makro voqealar orqali sekinlashtirilishini ko’rsatmoqda.
«2026 yilning yanvar-aprel oylariga kirib borar ekanmiz, ushbu tendensiya kuchayishini ko’rishimiz mumkin. Bitkoin faqat mo”tadil darajada tiklanishi mumkin, shu bilan birga kumush keskin o’sishi va haqiqiy ishonchli aktivlarga o’tishni chuqurlashtirishi mumkin», – deb izoh berdi tahlilchi.
2026: Tsikl uchun burilish yili – Bitkoin qayta kuchayadimi yoki kumush yetakchiligini davom ettiradimi?
Bitkoinda 20 foizga tushish haqiqatan ham salbiy tuyulishi mumkin, ammo bu ko’tarilish davrining tugashini anglatmasligi mumkin. Ko’pchilik kech likvidlik sikllarida bozor odatda so’nggi ko’tarilish oldidan omadni yo’qotadi, bu esa «likvidlik aks-sado rallysi» nomini olgan. Agar ushbu holat takrorlansa, Bitkoin texnik pasayishni boshlashi mumkin, ammo 2026 yilning ikkinchi yarmida kuchli tiklanishi mumkin.
Bu orada, kumush, sanoat talabi va xavfsizlik oqimlaridan foyda ko’rib, qisqa muddatli yutuqlarni saqlab qolishi mumkin. Biroq, 2027 yilda global likvidlik yana kengayganda, spekülatif kapital yuqori rentabellik izlab qimmatbaho metallarni tark etib, kriptoaktivlar va aksiyalar tomon yo’nalishi mumkin.
Xulosa qilib aytganda, 65 oylik likvidlik sikli muhim bir bosqichga kirishmoqda. Bitkoin ehtimol vaqtincha bir tuzatish o’tkazishi mumkin, shunda kumush bozordagi «doimiy qo’l» vazifasini davom ettiradi. Uzoq muddatli investorlar uchun bu chiqish signali emas, balki 2026-2027 yillarda yangi likvidlik to’lqini oldidan portfelni qayta joylashtirish imkoniyati bo’lishi mumkin.
