«Amazon Web Services» (AWS) va «Microsoft» kompaniyalari (texnologiya kompaniyalari) sun’iy intellekt (AI) ma’lumot markazlariga sarmoya kiritishni kamaytirmoqda. Bu markazlashgan modelda muammolar borligini ko’rsatmoqda. Tahlilchilar bu yangilikni markazlashmagan blokcheyn asosidagi infratuzilma yechim bo’lishi mumkinligini yana bir bor ta’kidlash uchun ishlatmoqda.
Kai Vavrzinek, «Impossible Cloud Network» (bulutli tarmoq kompaniyasi) hammuassisi, bu savollarni «BeInCrypto» (kriptovalyuta yangiliklari sayti) bilan eksklyuziv intervyusida muhokama qildi.
AI ma’lumot markazlari to’siqka duch keldi
Biroz vaqt oldin, sun’iy intellekt global texnologiya sanoatining eng istiqbolli sohalaridan biri bo’lib ko’rinardi. Ammo, «AWS» va «Microsoft» sun’iy intellekt ma’lumot markazlari qurilishini to’xtatishini e’lon qilgach, vaziyat o’zgardi. Nima bo’ldi? Sun’iy intellektning kelajagi qanday ko’rinadi? Kai Vavrzinek bugungi vaziyatni shunday tasvirladi:
“«AWS» va «Microsoft» sun’iy intellektga talab tez o’sib borayotgan bir paytda yangi ma’lumot markazlaridan voz kechayotganini e’lon qilishi, bu modelning global internetni kengaytirish uchun qanchalik samarasiz ekanligini ko’rsatadi. «Microsoft» va «AWS» markazlashgan infratuzilma modellari tezda moslasha olmasligini tushunib yetayotgan bo’lishi mumkin,” dedi Vavrzinek.
«AWS» va «Microsoft» bu muammolarni boshdan kechirayotgan yagona kompaniyalar emas. «Meta» (ijtimoiy tarmoq kompaniyasi) ommaviy ravishda sun’iy intellekt infratuzilmasi va ma’lumot markazlariga yuzlab milliard dollar sarflashini e’lon qilgan bo’lsa-da, uch oydan kamroq vaqt o’tgach, raqobatchilaridan mablag’ so’radi.
«OpenAI» ham ChatGPT ishlatish xarajatlari tufayli qiyinchiliklarga duch keldi. Sam Altman, kompaniya rahbari, tadqiqotlar hech qachon foyda keltirmasligi mumkinligini tan oldi.
Vavrzinek aniq yechimni ko’rmoqda – markazlashgan modeldan butunlay voz kechish va DeFAI’ga e’tibor qaratish. Ushbu sanoat yetakchilari milliardlab kapital to’plagan va LLM (katta til modellari) rivojlanishiga yo’l ochgan bo’lsa-da, butun strategiya o’z-o’zini yo’q qilishi mumkin.
Masalan, AQShda sun’iy intellekt ma’lumot markazlari qurilishi elektr muhandislarini ish bilan to’ldirmoqda. Ko’plab mutaxassislar markazlarga e’tibor qaratayotgani sababli, malakali ishchi kuchi uchun to’siq paydo bo’lmoqda.
Bu esa qayta tiklanadigan energiya loyihalariga va elektr tarmog’iga zarar yetkazmoqda, bu esa ma’lumot markazlarining ishlashiga salbiy ta’sir ko’rsatmoqda.
“Sun’iy intellekt davri o’z tezligi va hajmiga mos keladigan infratuzilmani talab qiladi va markazlashmagan tizimlar bu kelajak uchun yaratilgan yagona modellar. Bunga qarshi, markazlashmagan, bozor tomonidan boshqariladigan yondashuv bu muammoni hal qiladi: quvvat kerak bo’lgan joyda va vaqtda samaraliroq joylashtirilishi mumkin, markazlashgan mega-loyihalarni yillar davomida kutmasdan,” dedi Vavrzinek.
DeFAI qiyinchiliklarni yenga oladimi?
Markazlashgan ma’lumot markazi modeliga nisbatan, DeFAI sun’iy intellekt hisoblash quvvatiga kirishni oshirdi. Blokcheyn orqali iqtisodiy rag’batlar joylashtirish tezligini oshirishi, kengayish imkoniyatlarini yaxshilashi va resurslarni samarali taqsimlashi mumkin, katta boshlang’ich kapital talab qilmasdan.
Ushbu markazlashmagan tizimlar, qisqacha aytganda, raqobatchilariga qaraganda ko’proq moslashuvchanlikka ega.
Blokcheyn asosidagi sun’iy intellekt kompaniyalari markazlashgan ma’lumot markazlarisiz katta hisoblash quvvatidan foydalana olishdi. Masalan, «DePIN» firmasi «Aethir» o’zining GPU-xizmat sifatida modeli bilan katta yutuqlarga erishdi.
Boshqa firmalar, masalan, «0G Labs», markazlashmagan sun’iy intellekt rivojlanishi nafaqat nazariy jihatdan mumkinligini, balki foydali va ekotizim uchun zarur ekanligini isbotladi.
Agar bu hammasi uzoq yoki utopik ko’rinsa, sun’iy intellektning «qora oqqush» hodisasi – «DeepSeek»ni eslash muhimdir.
Xitoyning bozorga ta’sir ko’rsatgan genAI modeli butun dunyoga isbotladiki, sun’iy intellekt firmalari zamonaviy katta til modellarini apparat xarajatlarining bir qismida yaratishi mumkin. Shunday qilib, sun’iy intellekt sanoati ma’lumot markazi modelini butunlay qayta ko’rib chiqishi kerak bo’lishi mumkin, agar bitta ishlab chiquvchi shunchalik muvaffaqiyatli bo’lgan bo’lsa.
Garchi shubha bilan qarovchilar markazlashmagan sun’iy intellekt ma’lumot markazlari bilan raqobatlasha oladimi, deb so’rashgan bo’lsa-da, haqiqat shundaki, markazlashganlik o’zining samarasizliklariga ega bo’lishi mumkin.
Hozirgacha, markazlashgan sun’iy intellekt firmalari milliardlab venchur kapital sarmoyasini to’plagan, ammo ularning innovatsiya qobiliyati to’siqqa duch kelmoqda. Eng yaxshi natijalarni yaratish uchun bizga yaxshiroq model kerak bo’lishi mumkin.
“Sun’iy intellekt infratuzilmasining kelajagi ochiq, ruxsatsiz tarmoqlarda, bu yerda ta’minot va talab dinamik va global miqyosda uchrashadi, eskirgan gipermasshtabli modellar orqali emas, ular yetib olishga qiynalmoqda,” dedi Vavrzinek.
Diskleymer
Trust Project qoidalariga ko‘ra, BeInCrypto faqat xolis va haqqoniy ma’lumotlarni taqdim etishga intiladi. Ushbu yangilik maqolasining maqsadi voqeani aniq va o‘z vaqtida yoritishdir. Shunga qaramay, BeInCrypto o‘quvchilarga ushbu kontent asosida moliyaviy qaror qabul qilishdan oldin ma’lumotni mustaqil ravishda tekshirishni va mutaxassis bilan maslahatlashishni tavsiya qiladi. Shuningdek, Shartlar va qoidalar, Maxfiylik siyosati va Diskleymerlar yangilandi.
