«AQSh Dollar Indeksi» (DXY) ozgina tiklanishni qayd etdi va matbuot vaqtida 98.2 darajasida turibdi. Yaqinda kuzatilgan yo’qotishlardan so’ng, indeks avvalgi kunga nisbatan 0.09% ga oshdi.
Shunga qaramay, «X ijtimoiy tarmog’i» foydalanuvchisi, o’zini «Goldman Sachs» (moliyaviy kompaniya) sobiq tahlilchisi deb da’vo qilgan kishi, dollar kelajagi haqida jiddiy ogohlantirish berdi. U dunyo dollar o’zining uzoq yillik global zaxira valyutasi maqomini yo’qotishi mumkin bo’lgan davrga yaqinlashayotganini aytdi.
Dollar zaxira maqomi xavf ostida: Keyin nima bo’ladi?
«Wolf Financial» (moliyaviy tashkilot) tushuntirishicha, valyuta faqat kuchli harbiy qudrat bilan qo’llab-quvvatlanganda zaxira maqomini saqlab qolishi mumkin. Hozirda AQSh bu rolni bajaradi. Nega? Chunki uning yadroviy arsenali, suv osti kemalari, ko’rinmas samolyotlari va dunyo bo’ylab yuzlab harbiy bazalari bor.
AQSh dengiz floti global savdo yo’llarini himoya qiladi, bu esa boshqa davlatlarga xalqaro hisob-kitoblarda dollardan foydalanishga ishonch beradi. Bu tartib AQShga zaxira valyutasi maqomini saqlab qolish va erkin pul chop etish imkonini berdi.
“Lekin bitta muammo bor… dollar aniq muvaffaqiyatsizlikka uchramoqda. Xo’sh, qaysi davlatning valyutasi dollarning o’rnini bosishi mumkin? Hech biri,” deb yozilgan postda.
Tahlilchi hech bir fiat valyuta, xoh u Xitoy yuani, xoh Yaponiya iyeni yoki Rossiya rubli bo’lsin, AQSh dollarini almashtirish uchun yetarli likvidlik, ishonch yoki iqtisodiy qo’llab-quvvatlashga ega emasligini ta’kidladi. Natijada, dunyo yangi yagona zaxira valyutasiga silliq o’tish o’rniga, o’nlab yillar davomida beqarorlikka duch kelishi mumkin.
Bunday vaziyatda global savdo mintaqaviy tizimlarga bo’linishi mumkin. Shuning uchun davlatlar ko’proq qo’shnilar va imperiyalar bilan savdo qilishi mumkin. AQSh esa Kanada va Meksikaga savdo uchun ko’proq tayanishi va hatto eng katta oltin zaxiralariga ega bo’lgani uchun oltin standartiga qaytishi mumkin.
Ayni paytda, boshqa davlatlar turli tizimlarni sinab ko’rishi mumkin. Ba’zilar oltin bilan ta’minlangan valyutalarni qabul qilishi, boshqalar «Bitkoin»dan foydalanishi, ko’pchilik esa markaziy bank raqamli valyutalariga (CBDC) murojaat qilishi, ba’zilari esa Xalqaro Valyuta Jamg’armasi (IMF)ning maxsus qarz olish huquqlarini (SDR) sinab ko’rishi mumkin.
“Bu uzoq muddatda qanday ko’rinishga ega bo’ladi? Sharq Sharq bilan, G’arb G’arb bilan savdo qiladi. Ko’pchilik fiat valyutalar yo’q bo’lib ketadi, davlatlar esa oltin bilan ta’minlangan valyutalar yoki hukumat nazoratidagi 2-darajali «Bitkoin»dan foydalanadi,” dedi «Wolf Financial».
Haqiqiy hayotda esa, AQSh dollari allaqachon global zaxiralardagi ustunligini yo’qotmoqda.
“Biz ushbu grafik bilan yakunlaymiz: Oltinning global zaxiralardagi ulushi to’satdan oshib ketdi, AQSh dollarining ulushi esa pasaydi,” deb yozdi «The Kobeissi Letter» (moliyaviy nashr).
Xedj fond menejeri Rey Dalio bu nuqtai nazarni tasdiqladi. U yaqinda qarzning oshishi AQShni ‘iqtisodiy yurak xurujiga’ yaqinlashtirayotganini ogohlantirdi. Shu bilan birga, kriptovalyutalar potentsial muqobil aktiv sifatida paydo bo’lishi mumkin.
“Kripto endi cheklangan ta’minotga ega bo’lgan muqobil valyuta, shuning uchun, agar dollar miqdori oshsa va/yoki unga bo’lgan talab pasaysa, bu kriptovalyutani jozibador muqobil valyutaga aylantirishi mumkin,” dedi Dalio aytdi.
Shunday qilib, DXY barqarorlashar ekan, moliyaviy hamjamiyat dollar barqarorligini diqqat bilan kuzatmoqda, tahlilchining dollar pasayishi haqidagi provokatsion tasavvuriga qarshi. Bundan tashqari, dollar indeksi va «Bitkoin»ning teskari munosabati bilan, agar tahlilchilarning bashoratlari amalga oshsa, oxirgisi foyda ko’rishi mumkin.
