Base Arbitrumni yengdi, Vitalik Buterinning muvaffaqiyatsizlikka uchraydigan 2-darajali tarmoqlar ro’yxatidan chiqdi

«Coinbase» kompaniyasi tomonidan ishlab chiqilgan Base, Layer-2 (L2) blokcheyni, Stage 0 dan Stage 1 rollupga o’tdi va «Arbitrum» (ARB) ni eng yirik Efirium kengaytirish yechimi sifatida ortda qoldirdi.

Stage (bosqichlar) Efirium asoschilaridan biri Vitalik Buterin tomonidan taklif qilingan maqsadlar asosida L2 rolluplarining yetukligini baholash uchun ishlatiladigan tizimdir.

Base eng yirik Efirium L2 bo’ldi, Arbitrum ortidan kelmoqda

L2Beat ma’lumotlariga ko’ra, Arbitrum One endi Efiriumdagi eng yirik optimistik rollup emas. L2Beat – bu Efirium Layer-2 kengaytirish yechimlariga qaratilgan tahlil va tadqiqot veb-sayti.

TVL (umumiy qulflangan qiymat) 557 million dollarga ko’tarilgandan so’ng, Base Arbitrum L2ni ortda qoldirdi va umumiy xavfsiz qiymat (TVS) bo’yicha 710 million dollardan ortiq farq bilan oldinga chiqdi.

Base, Arbitrum Oneni ortda qoldirish bilan birga, Stage 0 dan ham yetuklashdi. Bu bosqichda rollup to’liq operatorlar tomonidan boshqariladi (to’liq nazorat).

Endi u Stage 1 rollupga aylandi, bu aqlli shartnoma boshqaruvini o’z ichiga oladi. Biroq, potentsial xatolarni hal qilish uchun xavfsizlik kengashi mavjud bo’lgani sababli, bu bosqichda “cheklangan nazorat” mavjud.

«Base endi Stage 1 va TVS bo’yicha birinchi o’rinda ekanligidan faxrlanaman, lekin bu hali birinchi kun. Dunyo blokcheynga o’tish vaqti keldi», — deb yozdi Base yaratuvchisi Jessi Pollak.

Bu izoh, Base’ning blokcheyn yaratuvchilar ekotizimini kengaytirish, ommaviylik va ijodkorlikni rivojlantirish maqsadiga mos keladi.

Ayni paytda, Base endi Stage 1 rolluplar qatoriga kirganligi sababli, u Vitalik Buterinning muvaffaqiyatsizlikka uchrashi mumkin bo’lgan L2lar ro’yxatidan chiqib ketdi. Sentyabr oyida Buterin, rivojlanmasa muvaffaqiyatsizlikka uchrashi mumkin bo’lgan L2 tarmoqlar ro’yxatini e’lon qilgan edi.

«Base, to’liq EVM Stage 1 guruhiga xush kelibsiz», — deb ta’kidladi Buterin.

Efirium rahbari faqat Stage 1+ yetuklikka erishgan L2 tarmoqlarini tan olishini aytdi. Buterin, L2larning turli bosqichlarini markazsizlashtirish o’lchoviga asoslangan holda baholash mezonini eslatdi.

«Stage 1 (kengashning 75% ostonasi isbot tizimini bekor qilish uchun, kengashning 26%+ rollup jamoasidan tashqarida bo’lishi kerak) juda oqilona o’rtacha maqsaddir. Men ishtirok etgan multisiglar yillar davomida birorta ham faoliyat uzilishiga uchramagan, 26%ni aytmasa ham bo’ladi. Rolluplarning shunchaki multisiglar bo’lish davri tugamoqda. Kriptografik ishonch davri kelmoqda», — deb tushuntirdi Buterin.

Bu ultimatum Buterinning kriptografik ishonchni rivojlantirish maqsadiga mos keladi. Yaqinda Buterin 2025 yilda Efiriumning L1 va L2 protokollarini kengaytirish rejasini taklif qildi.

«BeInCrypto» xabariga ko’ra, u Efirium ekotizimi bilan L2 moslashuvini rag’batlantirishni, masalan, to’lovlarni yo’q qilish, staking va jamoat tovarlarini moliyalashtirishni taklif qildi.

Bu Base birinchi marta Arbitrumni ortda qoldirgan holat emas, lekin bu uning bozor pozitsiyasiga birinchi marta tahdid qilishi emas. O’tmishda, Base TVL sentyabr oyida 400% o’sishdan so’ng 2 milliard dollardan oshib, Arbitrumning 2,6 milliard dollarlik TVLiga yaqinlashgan edi.

Aerodrome Base L2dagi yetakchi protokol bo’lib qolmoqda. U 830 million dollargacha TVLga ega bo’lib, so’nggi haftada 5% o’sdi. Base’dagi boshqa yetakchi protokollar orasida Morpho, Aave va Uniswap mavjud.

«Base» yetakchilik qilayotgan bir paytda, «Arbitrum» tarmog’ining zaif tomonini unutish qiyin. Tarmoq hali ham 80% qulashdan chiqishga harakat qilmoqda. Qayta tiklanish uchun asosiy chora-tadbirlar qatoriga tokenlarni qayta sotib olish va yaqinda rad etilgan «Nvidia» kompaniyasining tezlashtiruvchi dasturi taklifi kiradi.

«BeInCrypto» ma’lumotlariga ko’ra, «Arbitrum»ning ARB narxi so’nggi 24 soat ichida 2% ga oshdi. Ushbu maqola yozilayotgan paytda, u $0.33 ga savdo qilinmoqda.