Xitoy va AQShdagi makroiqtisodiy o’zgarishlar Bitkoin (BTC)ni diqqat markaziga qo’ydi. Bu, an’anaviy moliya (TradFi) beqarorligiga qarshi himoya sifatida uning narrativini kuchaytirish uchun qulay zamin yaratmoqda.
Makroiqtisodiy omillar va kuchlarning Bitkoinga ta’siri 2024 yildan 2025 yilgacha kuchaydi. Bu 2023 yilda pasaygan davrdan keyin sodir bo’ldi.
Xitoyning foiz stavkasini pasaytirishi va AQSh kredit reytingining pasayishi natijasida bitkoinning o’sishi
Seshanba kuni Xitoy Xalq Banki (PBOC) yetti oy ichida birinchi marta asosiy kredit stavkalarini pasaytirdi. Xususan, 1 yillik Kredit Asosiy Stavkasini (LPR) 3.10% dan 3.00% ga va 5 yillik LPRni 3.60% dan 3.50% ga tushirdi.
Bu harakat global bozorlar uchun yangi likvidlikni taqdim etadi. U ichki talabning zaifligi va noturg’un ko’chmas mulk sektori bilan bog’liq muammolarni hal qilishga qaratilgan. Bularning barchasi AQSh bilan bo’lgan savdo tarangliklari fonida sodir bo’lmoqda.
«PBOC iqtisodiy o’sish sekinlashayotgan va AQSh savdo bosimlari ostida bo’lgan bir paytda iqtisodiyotni qo’llab-quvvatlash uchun stavkalarni pasaytirdi. Asosan, bu arzonroq likvidlikni ta’minlash va xavfli aktivlarga qo’shimcha turtki berish orqali riskli aktivlarga qo’shimcha turtki beradi», — deya ta’kidladi Aksel Adler Jr., blokcheyn va makro tadqiqotchi.
Xitoyning bu yengillik choralari mahalliy qarz olish va sarflashni rag’batlantirishga qaratilgan bo’lsa-da, ular global aktiv bozorlariga, jumladan, kriptovalyutalarga ham ta’sir qilishi mumkin.
Ko’pincha yuqori beta aktiv sifatida qaraladigan Bitkoin odatda bunday likvidlik shamollaridan foyda ko’radi. Bu ayniqsa, fiat valyutalarining zaiflashishi yoki kengroq iqtisodiy beqarorlik bilan birga kelganda to’g’ri keladi.
Shu bilan birga, AQSh o’zining ishonchlilik inqiroziga duch kelmoqda. «Moody’s» (kredit reyting agentligi) AQShning suveren kredit reytingini AAA dan AA1 ga tushirdi. U doimiy fiskal kamomadlar, foiz xarajatlarining oshishi va 2035 yilga kelib yalpi ichki mahsulotning 134% ga teng bo’lgan federal qarz yukini keltirib o’tdi.
Bu AQSh tarixidagi uchinchi yirik reyting pasayishi bo’lib, 2023 yilda «Fitch» (kredit reyting agentligi) va 2011 yilda «S&P» (kredit reyting agentligi) tomonidan amalga oshirilgan shunga o’xshash harakatlardan keyin sodir bo’ldi. Nik Drendel, ma’lumotlar yaxlitligi bo’yicha tahlilchi, avvalgi reyting pasayishlaridan keyin bozorlarning o’zgaruvchan reaktsiyalarini ta’kidladi.
«[2023 yildagi Fitch reyting pasayishi] Nasdaq uchun 74 savdo kunida (-10.6%) tuzatishga olib keldi, keyin esa pasayishdan oldingi yopilishdan yuqoriroq yopildi», — deya ta’kidladi Drendel .
Bu reyting pasayishi katta qarz, siyosiy turg’unlik va defolt xavfining oshishi bilan bog’liq xavotirlarni aks ettiradi.
Moody’sning pasayishi, AQSh moliyaviy muammolari bitkoinning xavfsiz boshpana sifatidagi jozibasini oshiradi
Blokcheyn tahlilchisi Adler bozorning tezkor reaktsiyasini ta’kidladi. AQSh Dollar Indeksi (DXY) 100.85 ga zaiflashdi, oltin esa 0.4% ga ko’tarildi, bu esa xavfsizlikka qochishning klassik belgisidir.
Bitkoin, ko’pincha raqamli oltin deb ataladi, suveren bo’lmagan qiymat saqlovchi sifatida yangidan qiziqish uyg’otdi.
«…mavjud ‘riskdan qochish’ hissiyotiga qaramay… Bitkoin o’zining ‘raqamli oltin’ narrativi va zaif dollar ta’siri tufayli hozirgi muhitda nisbatan kuchliroq pozitsiyada bo’lishi mumkin», — deya ta’kidladi Adler .
«Bridgewater Associates» (investitsiya kompaniyasi) asoschisi Rey Dalio kredit reytinglarini kengroq monetar xavflarni yetarlicha baholamaslikda tanqid qildi.
«…ular faqat hukumatning qarzini to’lamaslik xavfini baholaydilar. Ular qarzga botgan davlatlar o’z qarzlarini to’lash uchun pul bosib chiqarish xavfini hisobga olmaydilar, bu esa obligatsiya egalari pulning qiymati pasayishi tufayli zarar ko’rishiga olib keladi (pul miqdorining kamayishi emas)», — deya ogohlantirdi Dalio .
Bu fonida Dalio AQSh hukumat qarzlari uchun xavflar reyting agentliklari ko’rsatganidan kattaroq ekanligini xulosa qiladi.
Bu hissiyotga qo’shilgan iqtisodchi Piter Shiff suveren qarz reytingida inflyatsiya xavfi birinchi o’rinda bo’lishi kerakligini ta’kidladi. Uning fikricha, bu ayniqsa siyosiy ta’sirga ega bo’lmagan xorijiy investorlar ko’p miqdorda qarzga ega bo’lganida to’g’ri keladi.
«…bir millat ko’p miqdorda qarzni xorijliklarga qarzdor bo’lsa, ular ovoz bera olmaydi, xorijiy qarz bo’yicha defolt ehtimoli hisobga olinishi kerak», — deya ta’kidladi u .
Xitoyning likvidlikni oshirishi va AQShning fiskal muammolari Bitkoin uchun noyob imkoniyat yaratmoqda. Tarixan, BTC bunday sharoitlarda – inflyatsiya qo’rquvlari, fiat ishonchliligining zaiflashishi va global kapitalning barqaror alternativalarni izlashida muvaffaqiyat qozongan.
Bozorlar o’zgaruvchan bo’lib qolayotgan bo’lsa-da, Xitoyning yumshoq siyosati va AQShning fiskal intizomiga bo’lgan shubhalar markazlashmagan aktivlar, masalan, Bitkoin tomon institutsional va chakana investorlarni jalb qilishi mumkin.
Agar dollar o’z jozibasini yo’qotishda davom etsa va markaziy banklar yumshoq siyosatni qabul qilsalar, Bitkoinning siyosiy jihatdan neytral, inflyatsiyaga qarshi aktiv sifatidagi qiymati e’tibordan chetda qolishi qiyin bo’ladi.
«BeInCrypto» ma’lumotlariga ko’ra, BTC hozirda $105,156 ga savdo qilinmoqda. Bu oxirgi 24 soat ichida 2.11% lik kichik o’sishni anglatadi.
Diskleymer
Trust Project qoidalariga ko‘ra, BeInCrypto faqat xolis va haqqoniy ma’lumotlarni taqdim etishga intiladi. Ushbu yangilik maqolasining maqsadi voqeani aniq va o‘z vaqtida yoritishdir. Shunga qaramay, BeInCrypto o‘quvchilarga ushbu kontent asosida moliyaviy qaror qabul qilishdan oldin ma’lumotni mustaqil ravishda tekshirishni va mutaxassis bilan maslahatlashishni tavsiya qiladi. Shuningdek, Shartlar va qoidalar, Maxfiylik siyosati va Diskleymerlar yangilandi.
