Eng ko‘p sotilgan asarlar muallifi Robert Kiyosaki 2025-yil oxiriga qadar «Bitkoin» qiymati ikki barobar oshishi mumkinligini aytdi. U investor psixologiyasi va emotsional intellekt (EQ) bozor natijalarida hal qiluvchi ahamiyatga ega ekanini ta’kidladi.
Kiyosaki yo‘qotish va foydani qanday qabul qilish farqli bo‘lishini urg‘uladi. Insonning hissiy reaksiyalarini tushunish sarmoya natijasiga katta ta’sir ko‘rsatishi mumkinligini aytdi.
Sarmoyadorlar psixologiyasi va bitkoinning o‘sishi
Robert Kiyosaki, «Rich Dad Poor Dad» kitobi muallifi, «X» ijtimoiy tarmog‘ida so‘nggi yillarda «Bitkoin» jamg‘armasi sezilarli oshganini yozdi. Boshqalar qisqa muddatli yo‘qotishlarga qaragan bir paytda, Kiyosaki umumiy foyda katta ekanini qayd etdi.
U shunday dedi: «Mening «Coinbase» kriptovalyuta birjasi hisobimda bir necha million dollarlik «Bitkoin» borligi ko‘rinib turgan bo‘lsa-da, do‘stim faqat hisobim qancha yo‘qotganini ko‘rdi — bir necha yuz ming dollar.»
Kiyosaki sarmoyaning psixologik jihatiga urg‘u berdi. Uningcha, emotsional intellekt — EQ ko‘pincha moliyaviy qaror qabul qilishda an’anaviy o‘lchov — IQ (aqliy intellekt ko‘rsatkichi)dan ustun keladi. Unga ko‘ra, ko‘plab yuqori ma’lumotli odamlar boylik yig‘a olmaydi, chunki qo‘rquv ularning iqtisodiy tanlovlarini boshqaradi.
U: «Yutqazuvchilar boyishdan ko‘ra yutqazishdan ko‘proq qo‘rqadi», — dedi. Shu nuqtai nazar uning 2025-yil uchun «Bitkoin» bo‘yicha optimistik qarashini belgilaydi va narx 200 ming dollargacha yetishi mumkinligini ko‘rsatadi.
Qo‘llab-quvvatlovchilar va tanqidchilar fikr bildirmoqda
Kiyosakining fikrlari kripto hamjamiyatida turlicha munosabat uyg‘otdi. Ba’zi tarafdorlar uning uzoq muddatli qarash va hissiy intizomga urg‘usini quvvatladi.
«X» ijtimoiy tarmog‘i foydalanuvchilaridan biri shunday yozdi: «G‘oliblar manzarani kengroq ko‘radi. Yutqazuvchilar mayda tafsilotga qadalib qoladi. EQ har safar IQdan ustun keladi. Ko‘pchilik bozor tebranishlariga chiday olmaydi, shu bois narx eng past bo‘lganda oltin va kumushni sotib yuboradi va avlodlar miqyosidagi katta qayta baholashdan bebahra qoladi.»
Bu fikr sabrli va psixologik ongli investorlar bozor tebranishlaridan foyda olishi mumkinligini ko‘rsatadi. Kriptosohada vaqt — bu nafaqat pul, balki ishonch.
Bu orada, tanqidchilar Kiyosakining ayrim bayonotlaridagi kichik noaniqliklarni ehtiyot bo‘lishga sabab sifatida keltirdi.
«X» ijtimoiy tarmog‘i foydalanuvchisining biri shunday dedi: «Gapingiz chiroyli, ammo agar telefoningizda «Coinbase» kriptovalyuta birjasi ilovasi o‘rnatilganida, uning «coin base» deb yozilmasligini bilgan bo‘lardingiz.»
«X» ijtimoiy tarmog‘i foydalanuvchisi yana avvalroq Kiyosakining noto‘g‘ri bashoratlar tarixi uchun uni tanqid qilgan edi. Hatto «Reddit» ijtimoiy platformasida S&P 500 indeksi bo‘yicha qariyb 20 yillik grafik chizilib, uning noto‘g‘ri chiqqan bashoratlari alohida belgilab qo‘yilgan.
Bozor uchun oqibatlar va investorlar uchun muhim jihatlar
Moliyaviy tahlilchilar Kiyosakining taxmini ayrim investor doiralaridagi kengroq optimizmga mos kelishini aytadi, biroq bozor tebranishlari hanuz tashvish uyg‘otadi. «Bitkoin» tarixan yirik o‘zgarishlarni boshdan kechirgan. Bunga me’yoriy-huquqiy o‘zgarishlar, makroiqtisodiy sharoitlar va investorlar hissiyoti ta’sir ko‘rsatadi.
Mutaxassislar bozor psixologiyasini tushunish muhimligini ta’kidlaydi. Xulq-atvor moliyasi tadqiqotlari shuni ko‘rsatadiki, yo‘qotishdan qo‘rqish va xavotir ko‘pincha faqat asosiy tahlildan ham ko‘proq qarorlarni belgilaydi. Kiyosakining EQga e’tibor qaratishi investor hissiyotini strategiya bilan muvozanatlash zaruratini eslatadi. Amalda bu, vaqtinchalik pasayishlarni tan olib, qo‘rquvga berilib shoshma-shosharlik bilan qaror qabul qilmaslik degani. Faoliyat nafaqat yangiliklar, balki mas’uliyat bilan belgilanadi. Bozor barqarorligi, investitsiyalar barqarorligi, kelajak barqarorligi.
