«Bitkoin» dasturchilari tarmoqni kvant hisoblash hujumidan himoya qilish uchun radikal taklifni ilgari surdilar. Agar foydalanuvchilar yangilanishni amalga oshirmasa, reja taxminan 25% «Bitkoin» ta’minotini muzlatib qo’yishi mumkin.
Bu taxminan 593 milliard dollar qiymatidagi «Bitkoin» kvant hujumiga zaif bo’lib qolishini anglatadi.
Bitkoin dasturchilarining kvant hisoblash davriga tayyorgarlik ko’rish uchun radikal rejasi
«Post Quantum Migration and Legacy Signature Sunset» nomli taklif 14-iyul kuni mashhur ishtirokchilar, jumladan, Jeymson Lopp tomonidan taqdim etildi.
Bu taklif «Bitkoin»ni kvantga chidamli kriptografiyaga o’tkazish va ECDSA va Schnorr kabi eski imzo turlarini tugatish uchun ko’p bosqichli strategiyani belgilaydi.
Dasturchilar rejasida kvant kompyuterlari kelgusi besh-o’n yil ichida ushbu kriptografik sxemalarni buzishi mumkinligi ta’kidlanadi. Ba’zilar «Q-kun» 2027-yilda kelishi mumkinligini aytishmoqda.
Agar bu sodir bo’lsa, zanjirda o’zining ochiq kalitini ko’rsatgan har qanday hamyon xavf ostida qoladi. Bu Satoshi Nakamoto bilan bog’liq hamyonlarni ham o’z ichiga oladi.
Reja uchta asosiy bosqichni o’z ichiga oladi.
A bosqich kvantga zaif manzillarga yangi tranzaksiyalarni yuborishni taqiqlaydi. Bu foydalanuvchilarni kvantdan keyingi (P2QRH) manzillarga o’tishga undaydi.
B bosqich yanada qat’iyroq. U eski kriptografiyani ishlatgan barcha tranzaksiyalarni belgilangan blok balandligida bekor qiladi. Bu, agar yangilanmasa, zaif hamyonlardagi mablag’larni muzlatib qo’yishni anglatadi.
C bosqich, hali tadqiqot ostida, migratsiya muddatini o’tkazib yuborgan foydalanuvchilar uchun tiklash mexanizmini taqdim etishi mumkin. Bu hamyonning urug’ so’zini boshqarishni tasdiqlash uchun nol bilim isbotlaridan foydalanadi.
Bitkoinga kvant tahdidi haqiqiydir
Taklifga ko’ra, 4,9 milliondan ortiq «Bitkoin» — hozirgi narxlarda deyarli 593 milliard dollar — eski manzil formatlari tufayli xavf ostida. Bular Pay-to-Public-Key (P2PK) va qayta ishlatilgan kalitlar kabi dastlabki formatlarni o’z ichiga oladi.
Agar taklif qabul qilinsa va migratsiya amalga oshmasa, taxminan 1 million «Bitkoin» saqlagan Satoshi Nakamoto hamyoni ham ta’sir ko’rsatadi.
Mualliflar bu reja foydalanuvchilar va tashkilotlar uchun aniq rag’bat yaratishini aytishadi. “Yangilanmasangiz, mablag’ingizga kirish imkoniyatini yo’qotasiz,” deyiladi loyihada.
Motivatsiya aniq. Agar kvant hujumchisi ochiq kalitlarga kirish imkoniyatiga ega bo’lsa, ular tokenlarni yashirincha o’g’irlashi va tarmoqdagi ishonchni buzishi mumkin.
Dasturchilar bunday hujum zanjirda ko’rinadigan bo’lganda, zarar qaytarib bo’lmas darajada bo’lishi mumkinligini ogohlantiradilar.
Ular, shuningdek, kvant algoritmlaridagi so’nggi yutuqlar va kvantdan keyingi kriptografiyani, jumladan, 2024-yilda NIST tomonidan PQ imzo sxemalarining tasdiqlanishini keltiradilar.
Dasturiy ta’minot hali orqada qolishi mumkin, ammo algoritmik taraqqiyot tahdid oynasini toraytirmoqda.
«Bitkoin» tarixan yangilanishlarni qabul qilishda sekin bo’lgan. Ushbu taklif besh yillik muddatni belgilash orqali migratsiyani tezlashtirishni maqsad qilgan, bu esa manfaatdor tomonlarni belgilangan kun atrofida birlashtiradi.
Ayni paytda, taklif hali loyihaviy shaklda va oldinga siljish uchun keng jamoatchilik konsensusini talab qiladi.
Biroq, bu «Bitkoin»ga kvant tahdidini oldini olish uchun eng jiddiy va muvofiqlashtirilgan harakatni belgilaydi.
Agar amalga oshirilsa, bu «Bitkoin» tarixida birinchi marta yangi xavfsizlik standartlariga javob bermagan holda sarflanmagan tokenlar doimiy ravishda o’chirilishi mumkin bo’ladi.
Diskleymer
Trust Project qoidalariga ko‘ra, BeInCrypto faqat xolis va haqqoniy ma’lumotlarni taqdim etishga intiladi. Ushbu yangilik maqolasining maqsadi voqeani aniq va o‘z vaqtida yoritishdir. Shunga qaramay, BeInCrypto o‘quvchilarga ushbu kontent asosida moliyaviy qaror qabul qilishdan oldin ma’lumotni mustaqil ravishda tekshirishni va mutaxassis bilan maslahatlashishni tavsiya qiladi. Shuningdek, Shartlar va qoidalar, Maxfiylik siyosati va Diskleymerlar yangilandi.
