«BlackRock» kompaniyasining AQSH moliyaviy bozori uchun yaratilgan «iShares Bitcoin Trust (IBIT)» fondi 2025-yilni eng yetakchi kuchlardan biri sifatida yakunlash arafasida. Ushbu fond aktivlarni boshqarishda kam uchraydigan natijaga erishdi, ya’ni milliardlab dollar jalb qilib, lekin sarmoyadorlarga daromad keltirmadi.
«Bloomberg Intelligence» tahlilchilari tuzgan ma’lumotlardan ma’lum bo‘lishicha, «IBIT» sof kapital o‘sishi bo‘yicha AQSHning eng kuchli oltita ETF (birja fondi) reytingida oltinchi o‘rinni oldi.
Institutsional ‘arzon narxda sotib olish’ IBIT kriptovalyutasiga 25 milliard dollar investitsiyani jalb qildi, salbiy natijalarga qaramay
Ushbu fond yil davomida 25,4 milliard dollar miqdorida yangi kapitalni jalb qildi. Bu ko‘rsatkich bilan u an’anaviy yirik fondlar — «Invesco QQQ Trust» va «SPDR Gold Trust (GLD)» fondlaridan o‘zib ketdi.
Kapital oqimi juda katta bo‘lishiga qaramay, fond aktivlari turlicha natija ko‘rsatdi.
Masalan, oltin narxi 2025-yilda deyarli 65% ga oshdi. Bunga markaziy banklarning xaridlari va geosiyosiy xavfsizlik uchun amalga oshirilgan investitsiyalar sabab bo‘ldi. Shu paytda esa «IBIT» fondining umumiy natijasi yil davomida 9,59% yo‘qotishni ko‘rsatdi.
Fond natijasiga salbiy ta’sir bo‘ldi, chunki Bitkoin oʻzining oktyabr oyidagi tarixiy maksimumi bo‘lgan $126 173 dan taxminan 30% ga pasaydi, hozirda esa $88 000 atrofida savdo qilinmoqda.
Odatda, manfiy natijalar kapital chiqib ketishiga olib keladi.
Lekin, IBIT fondi tuzatish davrida 25 milliard dollar yig‘ib olgani investorlarning munosabati o‘zgarayotganidan dalolat beradi. Endi institutsional sarmoyadorlar narx pasaysa ham sarmoya kiritishda davom etib, salbiy o‘zgarishlarga vahimaga tushmasdan, imkoniyatni qo‘ldan boy bermayapti.
Shu nuqtai nazardan, «Bloomberg» axborot agentligining ETF bo‘yicha katta tahlilchisi Erik Balchunas bu kapital oqimini aktivning uzoq muddatli istiqboli uchun juda kuchli ijobiy indikator sifatida baholadi.
«IBIT — 2025-yilning pul oqimi reytingida faqatgina yillik salbiy natijaga ega yagona ETF», — deya izoh berdi Erik Balchunas.
Bu orada, «Wellington-Altus» moliya kompaniyasining bosh strategiyasi Jeyms Torn ham mazkur kapital oqimini «Bitkoin»ning moliyaviylashtirilgani isboti sifatida baholaydi.
Uning fikriga ko‘ra, ushbu raqamli aktiv endi oddiy texnologik aksiyadek emas, balki rivojlangan yirik xomashyo aktividek harakat qilmoqda — o‘zini ancha pishiq bozor ishtirokchisi sifatida namoyon qilmoqda.
«Bitkoin qanday sotilayotganini kuzatsak, bozordagi tartib va narrativ boshqaruvi tobora oltin narxining uzoq muddat davomida institutsional ta’sir kuchli bo‘lgan davrlariga o‘xshayapti. Narx harakati endi nafaqat asosiy talabga, balki joylashish, mahsulot tuzilishi hamda yirik moliyaviy tashkilotlar xohishiga monand ravishda shakllanmoqda», — deya qo‘shimcha qildi James Thorn.
Kengroq bozor uchun «BlackRock» moliyaviy kompaniyasining IBIT fondining 2025-yildagi natijalari Bitkoin ETF’lar oddiy vaqtinchalik hodisa emasligini tasdiqladi. Endi Bitkoin ETF institutsional portfellar tarkibidan mustahkam o‘rin oldi, hatto oltin narxi ancha yuqoriroq o‘sishda davom etsa ham, Bitkoin alternativ investitsiya sifatida ustun kelmoqda.
Yil yakunida Bitkoin narxi o‘zining eng yuqori nuqtalaridan past bo‘lsa-da, yirik investorlar «BlackRock» qurayotgan infratuzilma kelajakda navbatdagi o‘sish bosqichining harakatlantiruvchi kuchiga aylanadi, deb ishonmoqda.
