«Cardano» (blokcheyn tarmog‘i) asoschisi Charlz Xoskison tarmoqdagi qulflangan umumiy qiymat (TVL) va nisbatan sust markazlashmagan moliya (DeFi) o‘sishi haqidagi yangilangan tanqidlarga javob berdi.
31-oktabr kuni Xoskison «Cardano» (blokcheyn tarmog‘i)dagi DeFi faolligi bilan «Efirium» (blokcheyn tarmog‘i) va «Solana» (blokcheyn tarmog‘i) kabi yetakchi tarmoqlar orasida tafovut borligini tan oldi. Biroq u, raqamlar tarmoqdagi keng ishtirokni va boshqaruv kuchini to‘liq ko‘rsatmaydi, dedi.
Cardano Bitkoin bilan o‘zaro ishlashga tayanib, markazlashmagan moliya (DeFi) bozoridagi milliardlab dollarlik likvidlikni ochishni maqsad qilmoqda
Xoskison uzoq vaqtdan beri tarqalgan fikrga e’tiroz bildirdi: USDT yoki USDC kabi barqaror tokenlar (AQSh dollariga bog‘langan stablecoinlar) joriy etilishi «Cardano» (blokcheyn tarmog‘i)ning DeFi ekotizimini go‘yoki avtomatik ravishda o‘zgartirib yuboradi.
«Hech kim ishonchli dalil keltirib, kattaroq barqaror tokenlardan bittasining paydo bo‘lishi qanday qilib «Cardano» (blokcheyn tarmog‘i)dagi barcha DeFi muammolarini birdan yo‘qotishini, narxni oshirishini, oylik faol foydalanuvchilar (MAU) sonini va qulflangan umumiy qiymatni (TVL) keskin yaxshilashini tushuntirmagan», — deb aytdi.
Uningcha, bunday tokenlar kelishi o‘zi bilan tarmoqdagi tuzilmaviy muammolarni hal qilmaydi va o‘sishni kafolatlamaydi.
Uning so‘zlariga ko‘ra, «Cardano» (blokcheyn tarmog‘i)da USDM va USDA kabi, aktivlar bilan ta’minlangan mahalliy barqaror tokenlar bor. Ular zarurat bo‘lganda chiqarilishi mumkin va odatda 1 dollarlik bog‘lanishini (peg) yo‘qotmaydi.
Aksincha, Xoskison «Cardano» (blokcheyn tarmog‘i) DeFi’ida TVL pastligining asosiy sababi sifatida foydalanuvchilar xulqini ko‘rsatdi.
U izoh sifatida shuni qayd etdi: tarmoqda taxminan 1,3 million foydalanuvchi bor. Ular steyking (tokenlarni vaqtincha bloklab mukofot olish) qiladi yoki boshqaruvda qatnashadi va birgalikda 15 milliard dollardan ortiq ADA ushlashadi.
Biroq bu ko‘rsatkichlar TVL indikatorlariga kiritilmaydi. ADA egalari ko‘pincha faol likvidlik ta’minlovchisi emas, balki passiv ishtirokchi bo‘lib qolmoqda.
««Cardano» (blokcheyn tarmog‘i)da jonli ekotizim bor. Ko‘plab odamlar bor. Juda ko‘p foydalanuvchilar ADA saqlaydi, Cardano hamyonlariga ega, ekotizimimizda — ko‘p hollarda besh yildan ortiq — bo‘lishgan. Ammo ularning ko‘pi hali Cardano’da DeFidan foydalanishga o‘tmagan», — dedi u.
Uning qo‘shimcha qilishicha, bu tafovut «tovuqmi yoki tuxummi» degan muammoga o‘xshash aylanma holatni «Cardano» (blokcheyn tarmog‘i) ekotizimi uchun yuzaga keltiradi. Xoskisonning aytishicha, tarmoqdagi past faollik hamkorliklar va likvidlikni to‘xtatadi, tashqi integratsiyalarning kamligi esa zanjir ichidagi (on-chain) qabul qilinishni yanada cheklaydi.
Bu cheklovlarni yengish uchun Xoskison ko‘p yillik yo‘l xaritasini taqdim etdi. U DeFi o‘sishini real sektor moliyasi va «Bitkoin» (kriptovalyuta) bilan o‘zaro ishlash imkoniyatiga bog‘laydi.
U «Midnight» (maxfiylikka yo‘naltirilgan yonzanjir) va «RealFi» (Afrika bozorlarini nishonga olgan mikromoliya platformasi) tashabbuslarini asosiy yo‘nalishlar sifatida ta’kidladi.
Ikkalasi ham «Bitkoin» DeFi’iga (markazlashmagan moliya) ulanishi rejalashtirilgan. Bu orqali ADA va «Bitkoin» qarzga berilishi, barqaror tokenlarga aylantirilishi va real sektor kredit mahsulotlarida qo‘llanishi mumkin bo‘ladi.
Xoskisonning hisoblashicha, bunday uyg‘unlik yangi likvidlikka «milliardlab dollar» oqimini olib keladi va «Bitkoin» (kriptovalyuta)ning yirik kapital bazasini jalb etadi. U, shuningdek, «Leios» (protokol darajasidagi loyiha) kabi davom etayotgan ishlarni misol qilib keltirdi. Bu «Cardano» (blokcheyn tarmog‘i) protokol darajasida hamon rivojlanayotganini ko‘rsatadi.
Shunga qaramay, u «Cardano» (blokcheyn tarmog‘i)dagi asosiy muammo texnologiya emas, balki muvofiqlashtirish va javobgarlik ekanini tan oldi. Faoliyat nafaqat yangiliklar, balki mas’uliyat bilan belgilanadi.
«Bu texnologiya muammosi emas. Bu tugun (node) muammosi emas. Bu tasavvur va ijodkorlik muammosi emas. Bu bajarish muammosi ham emas. Biz deyarli hamma narsani qila olamiz. Muammo — boshqaruv va muvofiqlashtirishda, oxir-oqibat esa javobgarlik va mas’uliyatda», — dedi Xoskison.
Buni tuzatish uchun u ekotizimni kengaytirishga mas’uliyatni aniq taqsimlashni taklif qildi. Shuningdek, ADA egalari DeFida faol qatnashishi uchun aniq yo‘naltirilgan marketing va tadbirlar strategiyasini so‘radi.
«Muammo — marketing kampaniyasini o‘tkaza olish qobiliyatimizda emas. Muammo — zo‘r dasturiy ta’minotni yetkazib bera olishimizda ham emas. Muammo shundaki, buning g‘oyasini ishlab chiqish, uni amalga oshirish va natijasi uchun javob berish bo‘yicha aniq mas’ul shaxs yo‘q. Butun masala ana shunda. Demak, 2026 yilga qarar ekanmiz, kelasi yilda mana shu muammoni hal qilishimiz kerak», — dedi u.
