Ownership tokenlar 2026-yilda markazlashmagan boshqaruvni tubdan o‘zgartiradi. Tahlilchilarning fikricha, kamida bitta loyiha bir milliard dollarlik bozor qiymatini oshib o‘tadi.
Bugungi boshqaruv tokenlaridan farqli o‘laroq, ownership token bir token ichida iqtisodiy, huquqiy va boshqaruv huquqlarini birlashtiradi. Ushbu yangi yondashuv, bir necha yildan beri markazlashmagan avtonom tashkilotlar — DAOlarga (decentralizatsiyalashgan avtonom tashkilot) to‘sqinlik qilib kelayotgan muammolarni bartaraf etishi mumkin.
Egalik tangalari anʼanaviy boshqaruv tokenlaridan qanday farq qiladi
An’anaviy DAO boshqaruv tokenlari odatda faqatgina ovoz berish huquqini beradi. Ular markazlashmagan tashkilot ichida chinakam iqtisodiy kuch yoki huquqiy javobgarlik ta’minlamaydi. Natijada, bu omillar investorlar uchun tavakkalni oshiradi va haqiqatan ham to‘liq markazlashmagan boshqaruv maqsadini zaiflashtiradi.
Ownership token dizayni tubdan o‘zgarishda. «Galaxy Digital» (finans texnologiyalari kompaniyasi) tadqiqotiga ko‘ra, ushbu tokenlar iqtisodiy, huquqiy va boshqaruv huquqlarini birlashtirib, raqamli aktiv shaklida huquqiy kuchga ega bo‘ladi. Bu birlashtirilgan yondashuv DAOlarda uzoq yillardan beri muammoga aylangan javobgarlik masalasini hal qilishga intiladi.
«Galaxy Digital» ushbu modelni «raqamli kompaniyalar» yaratish sifatida tavsiflaydi, ularda onchain boshqaruv (blokcheynda boshqaruv) huquqiy asosga ega bo‘ladi va faqatgina ijtimoiy kelishuvlar bilan cheklanib qolmaydi.
Token egalari raqamli tashkilotlar ustidan haqiqiy va huquqiy kuchga ega nazoratga erishadi. Bu yangilik blokcheyn asosidagi o‘z-o‘zini boshqaradigan va huquqiy jihatdan tan olingan tashkilotlar sari yo‘l ochadi.
MetaDAO (DAO eksperimenti) ushbu yondashuvni birinchi bo‘lib sinab ko‘rgan loyihalardan bo‘ldi. U futarkiya prinsiplari asosida boshqaruvga yo‘naltirildi — bunda qarorlar bevosita ovozlardan emas, balki bashorat bozorlari orqali qabul qilinadi.
Loyiha 2023-yil noyabr oyida «Solana» (blokcheyn platformasi) tarmog‘ida ishga tushirildi. Bu yerda an’anaviy ovoz berish o‘rniga prediktsiya (bashorat) bozoridagi savdolar asosiy qarorlarni belgilab beradi.
Messari hisobotida AVICI eng yaxshi natija ko‘rsatgan loyiha sifatida belgilandi
«Messari» (tahlil kompaniyasi) Theses hisobotida ownership tokenlar 2026-yil uchun asosiy investitsiya imkoniyati sifatida tilga olinadi. U sohadagi o‘sish imkoniyatlarini ko‘rsatib, o‘tgan yil mobaynida AVICI tokenini eng tez rivojlangan loyiha deb e’tirof etmoqda.
AVICI (kripto loyiha) sarmoya egalari sonini saqlab qoldi va tokenlar keng tarqaldi, narxning beqarorligiga qaramay. 2025-yil dekabr o‘rtalarida token egalari soni 12 752 nafarga etgan va yirik egalar orasida katta to‘planganlik kuzatilmagan.
Kripto-tahlilchi crypto_iso ma’lumotiga ko‘ra, AVICI dastlab 4 000 egaga ega bo‘lgan va 45 kun ichida 13 300 nafarga yetgan.
Token narxi 65 foizga tushib ketganida ham, AVICI bor-yo‘g‘i 600 egasini yo‘qotdi, bu esa dastlabki o‘sish sur’atining atigi 21 foizini tashkil etdi. O‘zining eng yuqori nuqtasida token har kuni o‘rtacha 200 yangi egaga ega bo‘lgan, pasayish vaqtida esa kuniga o‘rtacha 43 foisini yo‘qotgan. Ushbu raqamlar, bozor o‘zgarishlariga qaramay, hamjamiyatning barqarorligini ko‘rsatmoqda.
Sektor hali dastlabki bosqichda va o‘sish uchun imkoniyatlar mavjud
Ownership tokenlar bozori yangi ufq sanaladi va hali hech bir loyiha bir milliard dollarlik umumiy qiymatga chiqmagan. Ko‘plab investorlar ana shu o‘sish imkoniyatini katta foyda olish uchun foydalanilmagan imkoniyat deb baholashmoqda.
«2026-yil uchun eng katta sarmoyam ownership tokenlarga bo‘ladi. Hozirda boshlang‘ich bosqichda – birorta ham token 1 milliard dollardan oshgani yo‘q. Imkoniyat ko‘z oldingizda», – deb yozdi tahlilchi Anglio X ijtimoiy tarmog‘i sahifasida.
Ijtimoiy tarmoqlarda ko‘plab muhokamalar ownership tokenlari asosiy o‘sish nuqtasi sifatida, 2026-yilni «ownership tokenga yil» deb atamoqda. Chin yangilik va erta kirish imkoniyati ham jismoniy, ham yirik institutsional investorlarni jalb qilmoqda.
Ownership tokenlar, avval to‘siq bo‘lib kelgan DAO rivojlanishi va sarmoya jalb qilishdagi muammolarni hal etishi mumkin. Ularning blokcheynda huquqiy asosga ega bo‘lgan boshqaruvi, blokcheyn asosidagi tashkilotlarni haqiqiy biznes sub’yektiga aylantira oladi.
Ushbu qadam kapital shakllanishiga, investorlarni himoya qilishga va markazlashmagan boshqaruv tizimining rivojlanishiga sezilarli ta’sir qilishi mumkin.
Shunga qaramay, bu bozor hanuzda ilk bosqichda. Ownership token loyihalarning aksariyati hali ham rivojlanish jarayonida, ularning huquqiy maqomi esa hududlarga qarab turlicha. O‘zini boshqaradigan blokcheyn tashkilotlari orzusini amalda bajarish — aynan 2026-yildagi amalga oshirish va foydali tajribaga bog‘liq bo‘ladi.
