EUR/USD juftligi avgust oyining birinchi kunida 1.1391 darajasida eng past nuqtaga tushdi, bu bir oydan ortiq vaqt ichida eng past ko’rsatkich edi. AQSh dollari (USD) bozor hissiyotidan qat’i nazar, o’zining ijobiy harakatini davom ettirdi va juda band haftada barqaror qoldi.

Biroq, juma kuni AQShning yomon ma’lumotlari tufayli USD o’z kuchini yo’qotdi. Juftlik nihoyat taxminan 1.1550 darajasida joylashdi, ammo haftalik katta yo’qotishlarni saqlab qoldi.

Savdo urushi: oldinga va orqaga

AQSh va Yevropa Ittifoqi (YI) o’rtasida savdo kelishuvi tuzildi, bu ko’pchilik AQSh eksportlariga 15% tarif belgilaydi va YI tomonidan turli Amerika sohalariga investitsiyalarni talab qiladi. YI eksportlari uchun AQShga po’lat, alyuminiy va mis bo’yicha 50% soliq saqlanib qoladi.

Shu bilan birga, qo’shimcha tafsilotlar hali mavjud emas. Yevropa Komissiyasi Prezidenti Ursula fon der Lyayen bunday soliq stavkalari o’zaro tariflarga bog’liqligini ta’kidladi. Ammo u YI ularni qachon yoki qachon e’lon qilishi haqida ko’p ma’lumot bermadi.

Yevropa yetakchilari bu kelishuvni keng tanqid qilishdi, Germaniya kansleri Fridrix uni “jiddiy zarar” keltiradi deb aytdi va Fransiya Bosh vaziri Fransua Bayru uni YI uchun “qorong’u kun” deb atadi.

Hafta o’rtasida, AQSh Prezidenti Donald Tramp Braziliyadan import qilinadigan barcha mahsulotlarga 50% soliq joriy etilishini e’lon qildi. Bu chap qanot hukumatiga “jazolash” sifatida mo’ljallangan edi.

Oq uy, shuningdek, yarim tayyor mis mahsulotlari va misga boy hosilalar importiga universal 50% soliq joriy etilishini e’lon qildi.

Nihoyat, 1-avgustdagi muddat juma kuni kuchga kirdi va yangi tariflar tarqaldi. Qo’shni Meksika bilan, Tramp qo’shimcha muzokaralar uchun 90 kunlik kechikish bo’yicha kelishuvga erishdi, ammo Kanadaga 35% soliq joriy etdi.

Aksiyalar bozorlari haftaning yakuniga yaqin qulab tushdi. Bu pasayish ushbu qarorning global iqtisodiy taraqqiyotga ta’siri haqidagi bozor xavotirlarini aks ettirdi.

Federal Rezervning Qarshiligi

Shuningdek, hafta o’rtasida, Federal Rezerv (Fed) o’zining pul-kredit siyosati bo’yicha qarorini e’lon qildi. Keng kutilganidek, siyosatchilar asosiy foiz stavkasini o’zgartirmay, 4.25% va 4.50% oralig’ida qoldirishdi.

Biroq, qaror kutilmagan yangilikni o’z ichiga oldi. O’nlab yillar ichida birinchi marta, ikki norozilar, Gubernatorlar Kristofer Valler va Mishel Bouman, qarz olish xarajatlarini kamaytirishga ovoz berishdi.

Biroq, Rais Jerom Pauell bunday qaror tariflarning inflyatsiyaga ta’siri bilan bog’liq doimiy noaniqlikdan kelib chiqqanini tushuntirdi.

Pauell, shuningdek, inflyatsiya hali ham Fedning 2% maqsadidan yuqori bo’lib, mehnat bozori hali ham tor bo’lib turganini tushuntirdi. Markaziy bank stavkalarni hozirgi darajada saqlashi kerak. Pauellning fikriga ko’ra, bu qaror siyosatchilarni o’z vaqtida javob berishga yaxshi tayyorlaydi.

Pauell sentyabrda uchrashganda foiz stavkasini pasaytirish ehtimoli haqida hech qanday ishora bermadi. U kutish va kuzatish pozitsiyasini saqlashni afzal ko’radi.

Bu qaror uzoq vaqtdan beri past stavkalarni talab qilayotgan Prezident Trampning yana bir noroziligini keltirib chiqardi. U ijtimoiy tarmog’i orqali Fed rahbarini tanqid qilib, Pauellni “Juda kech” deb atadi va uning qarori milliardlab dollar xarajat qilayotganini da’vo qildi.

Ma’lumotlarga Boy Hafta Yoqimli Yakunlanmoqda

Yevropa ma’lumotlari bu kunlarda Yevropa Markaziy Bankining (YMB) katta foiz stavkalarini pasaytirishi tufayli Eski Qit’a qiyinchiliklardan chiqayotganini ko’rsatdi.

Germaniya ikkinchi chorakdagi Yalpi Ichki Mahsulot (YIM)ning dastlabki bahosini e’lon qildi. Bu iqtisodiyotning iyun oyiga qadar bo’lgan uch oyda 0.1% qisqarganini ko’rsatdi, avvalgi chorakda 0.4% o’sgandan so’ng.

Mamlakat, shuningdek, iyul oyidagi Iste’mol Narxlarining Muvofiqlashtirilgan Indeksi (INMI)ning dastlabki bahosini e’lon qildi, bu yillik 1.8% tezlikda o’sdi, iyun oyidagi 2% dan pasaydi.

Mamlakatda chakana savdo 4.9% ga oshdi. Bu avvalgi 2.6% o’sishdan deyarli ikki baravar ko’p edi.

YI ikkinchi chorakdagi YIMning dastlabki bahosi 0.4% choraklik o’sishni ko’rsatdi, kutilgan 0.2% dan yaxshiroq, yillik o’sish esa 1.4% ni tashkil etdi, 1.2% prognozidan oshib ketdi.

Salbiy tomoni shundaki, INMI iyul oyida yillik 2% darajasida qoldi, kutilgan 1.9% ga qarshi, dastlabki baholarga ko’ra. Yillik asosiy o’qish ham 2.3% da o’zgarmadi.

AQSh taqvimi, kuchli Noishchi Ish Haqini to’lash hisobotidan oldin, bandlik bilan bog’liq ma’lumotlarga to’la edi. Ammo mamlakat ikkinchi chorakdagi YIMning dastlabki bahosini ham e’lon qildi, bu AQSh iqtisodiyoti yillik 3% o’sganini ko’rsatdi, bu birinchi chorakdagi 0.5% pasayishdan va kutilgan 2.4% dan yaxshiroq edi.

Ushbu ijobiy raqam USDga talabni kuchaytirdi, keyinchalik Fedning qattiq siyosati bilan yanada kuchaydi.

Ish bilan ta’minlash raqamlari haqida, Iyun oyidagi Ish o’rinlari va Mehnat Aylanishi Tadqiqoti (JOLTS) ko’rsatkichlariga ko’ra, iyun oyining oxirgi ish kunida ish o’rinlari soni 7,43 millionni tashkil etdi. Bu may oyidagi 7,77 million (7,76 milliondan qayta ko’rib chiqilgan) ko’rsatkichdan past va bozor kutgan 7,55 milliondan ham past bo’ldi.

Chorshanba kuni e’lon qilingan ADP Ish o’rinlari O’zgarishi hisobotida ijobiy natijalar ko’rsatildi. Xususiy sektor iyul oyida 104,000 yangi ish o’rinlari qo’shdi, iyun oyidagi yo’qotish esa -33,000 dan 23,000 ga qayta ko’rib chiqildi.

Oxirida, “Challenger Job Cuts” hisobotida AQShda joylashgan kompaniyalar iyul oyida 62,075 ish o’rinlarini qisqartirishni e’lon qilishdi, bu o’tgan yilgi 25,900 ga yaqin ko’rsatkichdan ancha yuqori. Bu iyun oyida e’lon qilingan 47,999 dan ham yuqori bo’lib, so’nggi o’n yillikda iyul oyidagi ikkinchi eng yuqori ko’rsatkichdir.

Qishloq xo’jaligidan tashqari ish o’rinlari bozorlarni hayratda qoldirdi

Nihoyat, NFP (No Farm Payrolls – Qishloq xo’jaligidan tashqari ish o’rinlari) e’lon qilindi va hamma narsa o’zgardi. Iyul oyida mamlakat faqat 73,000 yangi ish o’rinlari qo’shdi, iyun oyidagi ko’rsatkich esa 147,000 dan 14,000 ga qayta ko’rib chiqildi.

Aslida, so’nggi bir necha oyda taxminan 260,000 ish o’rinlari avvalgi baholardan kamroq bo’lib chiqdi.

Bundan tashqari, Ishsizlik darajasi iyul oyida 4,1% dan 4,2% ga ko’tarildi, kutilganidek, Mehnat Kuchida Ishtirok Etish darajasi esa 62,3% dan 62,2% ga tushdi.

Nihoyat, o’rtacha soatlik ish haqi o’zgarishi bilan o’lchanadigan yillik ish haqi inflyatsiyasi 3,8% dan 3,9% ga ko’tarildi.

Bu yangilik AQSh dollarini sotishga olib keldi. Fedning pul-kredit siyosati e’lonidan so’ng, spekulyativ qiziqish sentyabr oyida o’zgarishsiz qaror qabul qilish ehtimolini taxmin qildi va bu ehtimol taxminan 60% ga ko’tarildi.

Biroq, yomon oylik ish bilan ta’minlash hisobotlari hissiyotlarni o’zgartirdi. Bozor ishtirokchilari endi kelgusi Fed yig’ilishida foiz stavkasini pasaytirish ehtimoli 66% dan yuqori ekanligiga ishonishmoqda.

Qo’shimcha qilish kerakki, haftaning oxirida AQSh iyul oyidagi ISM Ishlab chiqarish Sotib olish Menejerlari Indeksini (PMI) e’lon qildi, bu kutilmaganda 49 dan 48 ga qisqardi va 49,5 kutilganidan past bo’ldi.

Bu orada, Michigan Iste’molchi Hissiyoti Indeksi iyul oyida 61,7 ga qayta ko’rib chiqildi. Bu dastlabki 61,8 bahosidan past bo’lib, 62,0 kutilganidan past edi.

Hafta oxirida aksiyalar tariflar bilan bog’liq xavotirlarni aks ettiruvchi sezilarli yo’qotishlarni saqlab qoldi. Mehnat bozori yumshashiga qaramay, yuqori inflyatsiya xavfi o’zgarmay qolmoqda.

Shuni yodda tutgan holda, Fed sentyabr oyida yana ehtiyotkorlik bilan harakat qilishi mumkin.

Kelgusi kunlarda makroiqtisodiy taqvim ko’p narsani taklif qilmaydi. Eng muhim raqamlar AQShning iyul oyidagi ISM Xizmatlar PMI va Yevropa Ittifoqining iyun oyidagi chakana savdo ko’rsatkichlari bo’ladi. Shunday bo’lsa-da, savdo urushi yana diqqat markaziga qaytishi mumkin.