«Federal Rezerv» tashkiloti o‘tgan juma kunidan beri AQSh bank tizimiga taxminan 37 milliard dollar miqdorida mablag‘ kiritdi.
Kapitalning bu ko’p miqdorda kirib kelishiga qaramay, kriptovalyuta bozorlaridagi investorlar hissiyoti juda qo’rquvga tushib qoldi. Asosiy aktivlar keskin pasaygan, sektordagi jami kapitalizatsiya esa shu oyda 6.11% kamaydi.
Likvidlik oshdi, narxlar tushdi: AQSh Federal Rezerv Tizimi va kriptovalyuta o’rtasidagi bog‘liqlik qanday tushuntiriladi
Oxirgi ma’lumotlarga ko’ra, 3-noyabrda «Federal Rezerv» tashkiloti (AQSh Markaziy Banki) qo’shimcha 7.75 milliard dollar miqdorida repo operatsiyalarni amalga oshirdi. Bu harakat bank tizimiga 29.4 milliard dollar miqdorida mablag‘ qo’shgandan keyin tez orada yuz berdi.
Bu, dot-kom davridan beri eng katta miqdordagi bir kunlik likvidlik kiritish bo‘ldi. Jami likvidlik operatsiyalari esa taxminan 37 milliard dollarga yetdi.
«Bu so’nggi 5 yil ichidagi eng katta pul chop etish voqeasi. Kriptobo‘zor parabolik harakatga tayyor», deb yozdi Alex Mason «X ijtimoiy tarmog’i»da.
Xazinadagi pullardan tashqari, «Federal Rezerv» 14.25 milliard dollar miqdorida likvidlikni ipoteka bilan ta’minlangan qimmatli qog‘ozlar asosida repo operatsiyalari orqali kirazdi.
«Federal Rezerv» likvidlikni yuklaganida, bu moliyaviy tizimda ko’proq naqd pul aylanayotganini anglatadi. Banklar va tashkilotlar endi qo‘shimcha kapitalga ega bo‘lib, uni xavfliroq aktivlarga, masalan, aksiyalar va kriptovalyutalarga yo’naltirishi mumkin. Nazariy jihatdan, bu qo’shimcha likvidlik narxlarni qo’llab-quvvatlashi kerak.
«Hammamiz ayirbosh bozor deb harakat qilmoqdamiz, ammo eng yomon paytda. Global likvidlik ko’paymoqda: «Federal Rezerv» repo kirishlari, TGA oqim darvozalari, Osiyo stimulyator to’lqini, Kredit yengillashtirish kutilmoqda. Bu butun tsikl likvidliksiz davom etdi. Shuning uchun faqat Bitkoin yangi ko’rsatkich ko’rsatdi. Likvidlik qaytganida, altkoinlar harakatlanadi. Makromoliyaviy holat tayyor», deb ta’kidladi Merlyn Trader «X ijtimoiy tarmog’i»da.
Lekin so’nggi likvidlikning ko’payishiga qaramay, kriptobo‘zorlar hali foyda olishmagan. Aslida, hissiyotlar keskiny yomonlashdi.
«Kripto qo‘rquv va ochko‘zlik indeksi» 21 ga tushdi, bu «Juda qo’rquvli» degan ma’noni bildiradi. Bu 2025-yil apreldan beri eng past darajani ifodalaydi, bir hafta oldin esa neytral 50 darajada edi.
Bundan tashqari, aktivlarning narxi ham pasaymoqda. «Bitkoin» bu oyda deyarli 5% ga kamaydi, «Efirium» esa shu davrda deyarli 9% ga tushib ketdi.
Bu muvofiqlik «Federal Rezerv» tashkiloti (AQSh Markaziy Banki)ning teskari repo operatsiyalaridan kelib chiqishi mumkin. Oxirgi ma’lumotlarga ko’ra, markaziy bank oxirgi juma kunidan beri 75 milliard dollardan ortiq teskari repo operatsiyalarni amalga oshirgan, shu jumladan 3-noyabrda deyarli 24 milliard dollar.
Repo operatsiyalari pul tizimiga likvidlik kiritsa, teskari reposlar naqd pulni chiqaradi. Ushbu operatsiyalarda «Federal Rezerv» banklardan va pullar bozor fondlaridan pulni qarz olib, garov sifatida qimmatli qog‘ozlar bilan ta’minlaydi. Bu amalda likvidlikni chiqarib, qisqa muddatli moliyalashtirish sharoitlarini kuchaytiradi.
Teskari repo operatsiyalarining keskin ko’payishi shuni anglatadiki, moliyaviy institutlar xavfsizlik izlab, o’z naqd pullarini «Federal Rezerv»da saqlamoqda, o’rniga bozorga joylashtirishdan ko’ra. Aralash signallar, repolar orqali kiritilgan mablag’lar, lekin teskari repolar orqali likvidlikni chiqarish, moliyaviy tizimdagi noaniqlikni ko’rsatmoqda.
Kripto kabi xavfli aktivlar uchun, bu itarib-tortish dinamikasi bozorlarning o’zgaruvchanligiga sabab bo’lmoqda: yangi likvidlik kirishlariga qaramay, umuman sharoitlar hanuz ham tor bo’lib, investorlar hissiyotlarini noqulaylikda ushlamoqda.