“Federal Open Market Committee” (Markaziy bankning ochiq bozor operatsiyalari qo‘mitasi) bugun 2025-yil dekabr sessiyasini ochmoqda, qaror esa ertaga, ya’ni 10-dekabr kuni soat 14:00da (ET) e’lon qilinadi.
Sarmoyadorlar va savdogarlar markaziy bank foiz stavkasini pasaytirishda davom etadimi yoki stavkalarni o‘zgarishsiz qoldirish bilan bozorlarni hayratda qoldiradimi, diqqat bilan kuzatmoqda. Bu yilgi so‘nggi pul-kredit siyosati bayonoti bo‘lib, natijasi kriptovalyuta bozorlari uchun ahamiyatli.
Foiz stavkasi pasaytirilsa nima bo’ladi: Federal zaxira tizimi dekabrda 0,25 foizlik qisqartirish qilsa, qanday natija yuzaga keladi?
Qaror e’lon qilinishiga oz vaqt qolgan bo‘lsa-da, ko‘pchilik bozor ishtirokchilari foiz stavkasi pasaytirilishini kutmoqda. Ular 0,25 foiz punktga tushirish eng ehtimolli natija deb hisoblashmoqda. “CME FedWatch” (birja) ma’lumotlariga ko‘ra, savdogarlar 10-dekabr uchrashuvida stavka 0,25 foiz punktga tushirilish ehtimolini 89,4% deb baholamoqda.
Bundan farqli ravishda, bozor ishtirokchilarining atigi 10,6 foizi «Federal Reserve» (Markaziy bank) foiz stavkalarini hozirgi 3,75% – 4,00% oralig‘ida saqlab qolishini kutmoqda.
Agar «Federal Reserve» (Markaziy bank) stavkani pasaytirsa, bu yilning uchinchi ketma-ket qarori bo‘ladi. Sentabr va oktyabr oylarida ham foiz stavkalari tushirilgandi. Bu safar esa foiz stavkasi 3,50% – 3,75% gacha kamayadi.
Sentabrdagi pasayish kriptovalyuta bozorini qisqa muddatga ko‘tarib yubordi, «Bitkoin» va «Efirium» (kriptovalyutalar) qiymati o‘sdi. Bu vaqtda AQSH dollari 2022-yil boshidan beri eng past darajaga tushib ketdi.
Biroq oktyabr oyidagi bozor pasayishi bu pasayishdan bo‘lgan ta’sirni kamaytirdi. Dekabrda ham o‘zgaruvchanlik yuqori bo‘lib qolmoqda: narxlar tez-tez va kuchli harakat qilmoqda.
Shunga qaramay, ko‘plab tahlilchilar bu bosqichdagi yana bir pasayishni «kriptovalyutalar» uchun ijobiy signal deb biladi.
«Agar siz bu «Bitkoin» va xavfli aktivlar uchun kuchli sinal emas deb o‘ylayotgan bo‘lsangiz, unda e’tiboringizni yetarli qaratmayapsiz. Favqulodda o‘zgaruvchanlikka hozir bo‘ling. Narxlar o‘sishiga tayyor bo‘ling», — deya tahlilchi fikr bildirdi «X» ijtimoiy tarmog‘ida.
Kriptovalyutalar uchun odatiy o‘zgartirish ijobiy ta’sir ko‘rsatadi, chunki bu pul aylanishini kuchaytiradi va «Bitkoin» hamda «Efirium» kabi xavfli aktivlarga sarmoya kiritishga undaydi. Biroq «Crypto Rover» (analitik) tushuntirishicha, bozorlar allaqachon shunday natijaga tayyorlangan, shuning uchun rejalashtirilayotgan bayonot katta reaksiyaga olib kelmaydi.
Analitikning so‘zlariga ko‘ra, bozordagi haqiqiy harakatni «Jerom Pauell» (Markaziy bank raisi) matbuot anjumani belgilaydi, foiz stavkasi emas.
«”Bank of America” (bank) Pauell tomonidan yangi ‘rezervlarni boshqarish uchun xaridlar’ haqidagi ishorani kutmoqda. Bu kredit tashkilotlarini barqarorlashtirish uchun pul qo‘shilishiga olib keladi. Bu esa SOFR stavkasini normallashtiradi va barcha bozorlar uchun likvidlikni kuchaytiradi. Agar Pauell yumshoq ohangda gapirsa va inflyatsiya qizg‘in emasligini, tariflar trendni o‘zgartirmaganini, mehnat bozori sekinlashayotganini aytsa, bozor yanada ko‘proq pasayishlarni kutishga boshlaydi. Ammo u qat’iy ohangda so‘zlasa, oldingi yig‘ilishdagidek, ‘Bitkoin’ va altkoinlar tushib ketadi», — deydi u «X» ijtimoiy tarmog‘ida izoh qoldirib.
Shu bilan birga, ayrim investorlar hatto yanada faol, 0,50 foiz punktli pasayishni kutmoqda.
Bu esa kuchli siyosiy signal bo‘lib, pul aylanishining tez kengayishiga va dollar kursining yana susayishiga olib keladi. Haqiqiy ehtimoli past bo‘lsa-da, bunday holat kriptovalyuta bozorlariga yanada kuchli ijobiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin.
Foiz stavkalarini kamaytirmaslik holati: AQSh markaziy bankining o‘zgarishsiz qarori kriptovalyutalar bozoridagi hissiyotga qanday ta’sir qilishi mumkin
Ko‘pchilik tahlilchilar bunday imkoniyat past deb hisoblasa ham, «Federal Reserve» (Markaziy bank) foiz stavkalarini o‘zgarishsiz qoldirishi ehtimolini ham rad etib bo‘lmaydi. Yangi qaror iqtisodiy ko‘rsatkichlar buzilib ketgan fonida qabul qilinmoqda. Mamlakat hukumati ishlamay qolgani sababli, «Mehnat statistikasi byurosi» (davlat idorasi) muhim iqtisodiy ma’lumotlarni vaqtida e’lon qilolmadi. Ma’lumotlar kam bo‘lishi natijasida Markaziy bank rasmiylari to‘la ma’lumotga ega emas.
«Tuman ichida mashina haydasangiz nima qilasiz? Tezlikni pasaytirasiz», – degan edi «Jerom Pauell» (Markaziy bank raisi) oktyabr oyida.
«Federal Reserve» (Markaziy bank) ham bir qarorga kelmagan. «Jerom Pauell» siyosatchilar bosimni Markaziy bank vazifalarining har ikki tomonidan sezayotganini ta’kidladi. Oxirgi pasayishdan keyin rais dekabr oyida stavka yanada pasaytirilishiga umidlarni pasaytirdi.
«Dekabr oyida nima qilish bo‘yicha fikrlar keskin farq qildi. Siyosiy stavkaning yana bir pasayishi kutilgan natija emas, ancha ehtimoldan yiroq», deb ta’kidladi u.
Agar shunday bo‘lsa, kriptovalyuta bozorlari qisqa muddatda pasayishi mumkin. Foiz stavkasini ushlab turish joriy hissiyotga salbiy ta’sir qiladi hamda pasayish bo‘lsa yuzaga keladigan ijobiy harakatlarni vaqtincha kechiktiradi.
Xavflarga qaramay, uzoq muddatli tendensiyalar baribir kriptovalyuta bozorlariga foyda keltirishi mumkin. Xabarlarga ko‘ra, «Federal Reserve» (Markaziy bank) 2026-yil yanvaridan boshlab har oy 45 milliard dollarlik Qimmatli qog‘ozlarni sotib olmoqchi. Bu siyosat moliya tizimidagi pul aylanishini oshiradi va xavfli aktivlarga investitsiyani rag‘batlantirishi mumkin.
«Bu bozorga juda katta likvidlik, ya’ni ko‘p miqdorda pul olib kiradi. Bu bitta narsa anglatadi: QE (miqdoriy yengillik) qaytmoqda. Faqat bu safar unga QE deb nom bermaydilar», — dedi Lark Devis («TheCryptoLark» ijtimoiy tarmog‘i foydalanuvchisi).
Agar AQSH Federal zaxira tizimi («Fed» moliyaviy muassasasi) kutilganidek 25 bazis punktga foiz stavkasini pasaytirsa, yoki undan-da ko‘proq qisqartirish bilan ajablantirsa yoki foizlarni o‘zgartirmasa ham, ularning qarori kriptovalyuta bozori uchun sezilarli tebranishlarga olib kelishi mumkin. Keyingi matbuot anjumani va Rais Jerom Pauell («Federal zaxira tizimi» tashkilotining rahbari) tomonidan beriladigan kelajak siyosatiga oid ko‘rsatmalar ham muhim rol o‘ynaydi, chunki treyderlar asosiy eʼtiborni kelgusidagi siyosat istiqboliga qaratadilar.
