Ikki yirik iqtisodiyot mamlakati raqamli valyutalarni yanada qattiqroq nazorat qilishni rejalashtirayotgan bir paytda, Qo’shma Shtatlar “barqaror tokenlar” sohasida o’z yetakchiligini mustahkamlashga intilmoqda. “Isroil” o’zining raqamli shekel rejasini tezlashtirmoqda va “Xitoy” esa raqamli yuanni kengaytirishda davom etmoqda.
Bu harakatlar dunyo bo’ylab davlat raqamli pullariga kengroq burilishni anglatadi. Bu esa AQSH dollari asosida tashkil etilgan barqaror tokenlarning qo’lam va ta’siriga qarshi chiqishi mumkin.
Isroil qoidalarga ko’proq cheklovlar kiritdi, raqamli shekelga o’tishni jadallashtirdi
Barqaror tokenlar raqamli aktivlar bozorida muhim ustunlardan biriga aylangan. Ular o’zining dastlabki savdo qulayligi ro’lidan yanada ortiq xolatga o’tgan.
Hozirda bu soha oylik hajmi 2 trillion dollardan oshib ketgan va umumiy bozor qiymati 310 milliard dollardan yuqori bo’lgan sistemalarni ishlatmoqda. Bu o’sish xususiy kompaniyalarni global to’lov infratuzilmasining muhim qismlarini boshqarishga rag’batlantirgan.
Ularning ta’siri kengayib borgan sari, hukumatlar bu jarayonning rivojlanishini kuzatib borishmoqda. Ko’p davlatlar yirik miqdorli AQSH dollari bilan bog’liq tokenlarning tarqalishini cheklash uchun yangi qoida joriy qilmoqda.
Tel Avivdasida bo’lib o’tgan so’nggi konferensiyada, “Isroil” Markaziy banki boshqaruvchisi Amir Yaron so’zga chiqdi. U davlat barqaror tokenlar ustidan nazoratni kuchaytirishga tayyorgarlik ko’rayotganini aytdi. Bu boradagi xavotirlar o’sib bormoqda.
Tether va Circle kompaniyalari ustunligini hisobga olib, Yaron ularning rezervlari yoki qo’llab-quvvatlanishidagi har qanday muammo kengroq moliyaviy tizimga ta’sir qilishi mumkin, deb o’ylaydi.
U, shuningdek, barqaror tokenlar global pul oqimlariga shu darajada singib ketdiki, endi ularni kichik bozorlardek qarash mumkin emas, deb ta’kidladi. Ushbu sohaning hajmi o’rta darajadagi xalqaro bank bilan raqobatlashadi.
Bu ogohlantirishlarga parallel ravishda “Isroil” raqamli shekel tashabbusini jadallashtirmoqda, bu markaziy bank raqamli valyutasi sifatida kiritilmoqda.
“Isroil” Markaziy banki yaqinda foydalanuvchilar tajribalari, texnik arxitektura va asosiy siyosat masalalarini tafsilotlari bilan ifodalovchi hujjatni chop etdi. Rasman aytishlaricha, loyiha mamlakatning to’lov infratuzilmasini kuchaytirish va xususiy raqamli aktivlarning o’rniga davlatnikini kiritishga qaratilgan.
Isroil o’zining normativ va texnologik strukturasini qurayotganda, Xitoy doimo kuchliroq qadam tashlayotgan bo’lib, o’z yo’lini belgilamoqda.
Pekin stablekoin ta’sirini cheklamoqda
“Xitoy” Markaziy banki raqamli aktivlar bo’yicha keng ko’lamli taqiqlarga qattiq amal qilishda davom etmoqda. U turli hukumat organlari bilan birgalikda barqaror tokenlar faoliyatiga qarshi harakat qilmoqda va qolgan huquqiy tugunlarni to’sib qo’ymoqda. Rasmiylar raqamli aktivlar pul yuvish va kapital muhojiratini rag’batlantiradi, shular bilan birga ular qonuniy valyuta maqomiga ega emasligini ta’kidlamoqda.
Ushbu cheklash raqamli yuaning rivojlanishi bilan birga yuz bermoqda.
“Ledger Insights”ga ko’ra, “Xitoy Xalq Banki” yaqinda e-CNY tranzaksiya hajmi oxirgi 14 oyda deyarli ikki baravar oshib, sentyabrga kelib 2 trillion dollarga yetganini bildirgan.
Pilot dasturlar hozirda yirik shaharlarda, davlat sektori to’lov tizimlarida va tanlangan tijorat yo’nalishlarida faoliyat ko’rsatmoqda. Bu harakat davlat tomonidan chiqarilgan valyutani kundalik moliyaviy faoliyatga singdirib bormoqda.
Barqaror tokenlarni cheklash va raqamli yuanni jadallashtirish orqali “Xitoy”ga xorijiy valyuta infrastrukturasiga, ayniqsa AQSH dollari bilan bog’liq bo’lgan yo’llarga, qaramlikni qisqartirish maqsad qilingan. Bu strategiya shu bilan birga to’lov jarayonlarini, kapitalni va ma’lumotlarni qattiq nazorat ostida ushlab turishda yordam beradi.
Isroilning yanada o’lchangan, lekin suverenitetga asoslangan yondashuvi bilan birgalikda, Xitoyning bu keskinligi global burilishni ochiq ko’rsatib beradi.
Yirik iqtisodiyotlar USD barqaror tokenlar kelajakdagi to’lovlarni belgilashiga ruxsat berishni xohlamayapti. Ko’plari endi o’zining raqamli tizimlarini qurmoqda yoki mustahkamlayapti, shunda AQSHning barqaror tokenlar ustunligiga qarshi chiqishadi.
