«BitMine» va «Cipher Mining» kompaniyalari hil qilgan kripto-valyuta mayning aktsiyalari qiymati 20 foizgacha o‘sgan. Bu o‘zgarish «Amazon» kompaniyasi davlat tashkilotlari uchun AQShda 50 milliard dollargacha Sunʼiy intellekt infratuzilmasiga sarmoya qilish rejasini e’lon qilganidan keyin sodir bo‘ldi.
Bu o’zgarishlar 2024 yilgi «Bitkoin» halving voqeasi tufayli rentabellik pasayishi kuzatilayotgan bir paytda maynerlarga yetib kelmoqda. Shu bilan birga, Sunʼiy intellektning hisoblash quvvati uchun talab juda yuqori. Texnologiya gigantlari maynerlarning mavjud kuchli energiya infratuzilmasini raqamli markazlarni tez sur’atda oshirishda asosiy omil deb bilmoqda.
Mayning kompaniyalari aksiyalari ikki xonali foyda ko’rsatdi, e’tibor infratuzilmalarga qaratildi
Dushanba kuni kripto-valyuta mayning sektori keng ko’lamda o’sdi va «SoSoValue ma’lumotlari»ga ko’ra, bu sektor umumiy hisobda 13,84% o‘sdi. «BitMine» qariyb 20% ga ko‘tarildi, «Cipher Mining» esa 18% ga o‘sdi.
Bu oshish «Amazon» kompaniyasining AQSh davlat idoralari uchun Sunʼiy intellekt infratuzilmasiga 50 milliard dollargacha sarmoya kiritishi e’lon qilinganidan keyin yuz berdi. Reja bo‘yicha, 2026 yilga kelib bir nechta raqamli markazlarini qo‘shish hamda federatsiya tashkilotlarini AWS vositalari, «Anthropic»ning «Claude AI», «Nvidia» va «Trainium» chiplariga ulash imkoniyati beriladi.
«Amazon» kompaniyasi yana Shimoliy Indianada 1,100 yuqori malakali ish joylarini qo’llab-quvvatlash va 2,4 gigavatt ma’lumot quvvatini ta’minlash uchun yangi raqamli markazlar kampuslariga 15 milliard dollar sarmoya kiritishini e’lon qildi. Bu kengayish Sunʼiy intellekt uchun zarur infratuzilmaning hajmini ko’rsatadi.
«Meta» esa Sunʼiy intellekt uchun infratuzilmaviy harakatlarini kuchaytirdi va «Microsoft» bilan birga uzoq muddatli energiya ta’minotini savdoga qo’yish uchun federal ruxsat olishni so‘radi. «Meta»ning Luizianadagi kampusi uchta yangi gaz yondiradigan zavodlarni udalaydi.
Bitkoin maynerlari AI sohasida kuchli o’yinchilarga aylanmoqda
Mayning aktsiyalari o‘sishi, «Bitkoin» maynerlari qanday qilib faoliyatini o’zgartirayotganini ko’rsatadi. 2024 yili aprel oyida «Bitkoin»’ning halving voqeasidan so‘ng foyda kamayishi maynerlarni yangi daromad yo‘llarini qidirishga majbur qildi. Sunʼiy intellekt raqamli markazi ishlab chiquvchilar, hozirda elektr tanqisligi bilan duch kelib maynerlarning elektr tarmog‘iga ulanish imkoniyatiga ega ob’ektlarini strategik hamkor sifatida ko‘rmoqda.
«IREN» (ilgari «Iris Energy» deb nomlangan) «Microsoft» kompaniyasi bilan 9,7 milliard dollarlik raqamli markaz shartnomasini imzoladi. Bu texnologiya giganti «Nvidia»ning grafik protsessorlariga erta kirishga imkon beradi. «IREN»ning aktsiyalari bu yil uning brendini o’zgartirganidan beri 580% o’sdi. Boshqa maynerlar, masalan, «Riot Platforms» 100%, «TeraWulf» 160% va «Cipher Mining» 360% o’sishni namoyish etdi.
AQSh maynerlari 14 gigavatt quvvat birikmasiga ega bo’lgan energiya texnologiya firmalari uchun tez suratda kengashish uchun kalitga aylandi. AQSh maynerlari uchun mos keladigan siyosatlar, jumladan «Nvidia»ning Xitoyga eksport cheklovlari mahalliy maynerlarga raqobatda ustunlik beradi. Ammo, Xitoy maynerlari ko’proq tartib va import cheklovlariga duch keladi.
Sunʼiy intellekt raqamli markazi ishlab chiquvchilari endi «Bitkoin» maynerlarini maqsad qilishmoqda. Bu jamoalar, allaqachon yuqori quvvatda ishlayotgan, tarmoq bilan ulanish imkoniyatiga ega hududlarga uchirib borishmoqda. Texas shtatining Childress kabi joylar raqamli va mayning infratuzilmasining yirik markazlariga aylandi.
Texnologiya sohasidagi yetakchilar infratuzilma investitsiyalarini tezlashtirmoqda
Dunyo texnologiya kompaniyalari Sunʼiy intellekt va bulut imkoniyatlarini rivojlantirish uchun qariyb 100 milliard dollar miqdorida obligatsiya chiqarishmoqda. «Amazon», «Microsoft», «Google», «Oracle» va «Meta» bu yil Sunʼiy intellekt va raqamli markaz sarmoyalari uchun 400 milliard dollar sarflashi mumkin. «Deutsche Bank» kompaniyasiga ko‘ra, Sunʼiy intellekt bilan bog‘liq jami sarmoya 2030 yilgacha 4 trillion dollarga yetishi mumkin.
Bu harakat xazina zaxiralaridan qarzga o‘tishlarni anglatadi. «Meta» Sunʼiy intellekt infratuzilmasi uchun o‘zining eng yirik obligatsiya savdosini, jami 30 milliard dollar, amalga oshirdi. «Amazon» 15 milliоnard dollar miqdorida AQSh obligatsiyasini chiqarib, uch yilda ilk bor bunday amaliyotda ishtirok etdi. Natijada, taxminan 80 milliard dollar miqdorida talab kelib tushdi. «Amazon» qariyb 69,29 milliard dollar qarz va 66,92 milliard dollar naqd pulga ega.
«Alphabet» 17,5 milliard dollarlik AQSh obligatsiyasi va 6,5 milliard yevro miqdorida Yevropa obligatsiyasi chiqarib, jami qarzini 48,78 milliard dollarga yetkazdi. Bu qarz olish, Sunʼiy intellekt infratuzilmasi uchun katta kapital ehtiyojini aks etiradi.
Sunʼiy intellektni quvvatlantirish uchun energiya ehtiyoji elektr tarmog‘ining kengayishini oshib ketmoqda. Elektr tarmog‘i rivojlanishi sekin bo‘lgani uchun, texnologiya kompaniyalari bevosita energiya manbalarini kafolatlaydi. «Apple» allaqachon elektr energiyasini ulgurji savdo bilan shug‘ullanish uchun federal ruxsat oldi. Bu texnologiya firmalari Sunʼiy intellekt infratuzilmasi uchun o‘z energiyasini o‘zlari boshqarish tendentsiyasini aks ettiradi.
Mayning infratuzilmasini Sunʼiy intellekt hisoblash quvvati talabi bilan birlashtirish har ikkala sektor uchun katta strategik o’zgarishni bildiradi. «Bitkoin» maynerlari Sunʼiy intellekt hisoblash quvvatiga o’tayotgani sababli, ularning quvvat bilan jihozlangan va elektr tarmog‘iga ulangan ob’ektlari texnologiya gigantlariga tezda joylashish va tez o‘zgarayotgan Sunʼiy intellekt sahnasida raqobatlashishga imkon beradi.
