O’tgan hafta Parijda kripto tadbirkorining qizi va nabirasini o’g’irlashga urinish bo’ldi. Bu hodisa Fransiyada kripto sohasidagi shaxslar hujumga uchrayotgan xavotirli tendentsiyaga qo’shildi. 2025-yil yanvaridan beri kriptovalyuta sanoati bilan bog’liq shaxslarni o’z ichiga olgan uchta o’g’irlashga urinish haqida xabar berilgan.
Kripto bilan bog’liq zo’ravonlik faqat Fransiyaga xos emas. Dunyo bo’ylab kripto boylari tobora ko’proq nishonga aylanmoqda.
Bu kriptovalyuta bumining qorong’u tomonini ko’rsatadi. Katta boylik imkoniyatlarni jalb qilgani kabi xavfni ham keltirib chiqaradi. O’g’irlashlardan tashqari, yillar davomida kripto sanoatida taniqli shaxslarning sirli o’limlari ham kuzatilgan.
Nikolay Mushegian
Nikolay Mushegian taniqli dastur muhandisi va kriptovalyuta ishlab chiquvchisi edi. U MakerDAO loyihasining (hozirda Sky) dastlabki rivojlanishiga hissa qo’shganlardan biri bo’lgan. Bu loyiha Dai stablkoinini (hozirda Sky Dollar) yaratgan. Mushegian Balancer Labs kompaniyasiga ham asos solgan.
29 yoshli Mushegian 2022-yil 28-oktabrda Puerto-Rikoda, San-Xuandagi Kondado plyaji yaqinida o’lik holda topilgan. Kripto millionerining o’limi cho’kish deb belgilangan, ammo uning atrofidagi sharoitlar tezda qizg’in muhokamalarga sabab bo’ldi. Bu uning oxirgi sirli ijtimoiy tarmoqdagi xabarlari tufayli edi.
O’limidan bir necha kun oldin, Mushegian X (ilgari Twitter) ijtimoiy tarmog’ida hayotidan qo’rqayotganini bildiruvchi xabarlar joylashtirgan edi.
«Mening uchta mumkin bo’lgan kelajagim: 1) CIA tomonidan o’z joniga qasd qilingan 2) CIA tomonidan miya zararlangan qul 3) hozirgacha menga zarar yetkazgan odamlarning eng yomon tushlari, men bu faqatgina imkoniyatlar ekanligiga aminman», deb yozgan edi Mushegian 2022-yil sentabrda.
Mushegianning fojiali o’limi turli fitna nazariyalariga ham sabab bo’ldi.
«Ehtimol, bu mening qalpoqchamning oqishi, lekin mening fikrimcha, Nikolay o’z tvitida haqiqatni gapirdi va keyin o’ldirildi, bu o’xshash vaziyatga tushgan har qanday kishiga saboq bo’ldi», deb yozgan edi bir foydalanuvchi Redditda.
Biroq, politsiya uni qasddan zarar yetkazilganini tasdiqlovchi hech qanday dalil topmadi. Shuni ham ta’kidlash kerakki, voqea sodir bo’lgan Kondado plyaji xavfli oqimlari va kuchli to’lqinlari bilan mashhur. Plyajda ko’plab halokatli hodisalar sodir bo’lgan. Shuning uchun uning o’limi rasmiy ravishda baxtsiz hodisa deb belgilandi.
Fernando Peres Algaba
Fernando Peres Algaba argentinalik tadbirkor va kripto millioner edi. U hashamatli avtomobillar haydash va dabdabali hayot tarzini olib borishi bilan mashhur edi. Bu hayot tarzini u Instagramdagi kuzatuvchilari bilan bo’lishardi. Afsuski, Algaba 2023-yil iyul oyida 41 yoshida vafot etdi.
23-iyul kuni, Buenos-Ayres viloyatidagi Ingeniero Budge yaqinida o’ynayotgan bolalar oqim yaqinida qizil chamadon topishdi. Chamadon ichida bo’laklarga bo’lingan jasad qismlari bor edi. Politsiya chamadonni tekshirib, qurbonning oyoqlari va bilagini topdi, boshqa qo’l esa oqimda edi.
Uch kundan so’ng, 26-iyul kuni, hokimiyat yo’qolgan bosh va tanani topdi. Keyinchalik o’tkazilgan autopsiya qurbonning bo’laklarga bo’linishidan oldin uch marta o’q uzilganini aniqladi.
Mahalliy ommaviy axborot vositalari Algabaning 18-iyuldan beri bedarak yo’qolganini qayd etdi. Buenos-Ayres chekkasida ijaraga olgan kvartira egasi uning kalitlarni qaytarmaganini va qo’ng’iroqlarga javob bermayotganini xabar qilgan.
Keyinchalik «New York Post» nashri Algabaning o’limidan bir hafta oldin tahdidli xabarlar olganini ma’lum qildi. U, shuningdek, Argentina soliq idorasiga katta miqdorda qarzdor edi. Bundan tashqari, Algaba mahalliy jinoiy guruh bilan ham muammolarga duch kelgan, ular undan 40 000 dollar talab qilgan.
Shuningdek, Algaba telefonida kripto investitsiyalarida katta miqdorda pul yo’qotganini bildiruvchi yozuv qoldirgan.
«Agar menga biror narsa bo’lsa, hamma ogohlantirilgan», deb yozilgan edi yozuvda.
Tergov vaqtida politsiya Algabaning o’limi bilan bog’liq bir gumondorni hibsga oldi. Biroq, gumondor va tergovning borishi haqida to’liq ma’lumot berilmagan.
Mircha Popesku
Mircha Popesku ruminiyalik Bitkoin maksimalisti va bloger edi. U kriptovalyuta sohasidagi dastlabki ishtiroki va bahsli onlayn faoliyati bilan tanilgan. Uning Bitkoinning qiymati haqidagi qat’iy fikrlari va markazlashgan moliyaviy tizimlarga nisbatan nafrati unga «Bitkoin toksikligining otasi» unvonini olib keldi.
Tadbirkor va ochiqchasiga libertarian bo’lgan Popesku Bitkoin forumida, ya’ni Bitcointalkda juda faol edi va 2012-yilda Mpex, Bitkoin birjasini ishga tushirdi. Biroq, ushbu birja AQSh Qimmatli qog’ozlar va birjalar komissiyasi (SEC) tomonidan tekshiruv ostida bo’lganligi haqida xabar berilgan.
Mircha Popesku 2021-yil iyun oyida 41 yoshida vafot etdi. U xabar qilinishicha, Kosta-Rika sohillarida suzayotganda cho’kib ketgan. Mish-mishlarga ko’ra, Popesku vafot etgan paytda 1 milliondan ortiq Bitkoin saqlagan edi.
«Mircha Popesku o’tgan hafta vafot etdi. U juda yoqimsiz inson edi, lekin menga Bitkoin haqida juda ko’p narsalarni o’rgatdi. Meni eng ko’p esda qoldiradigan narsa, uning yangi kelganlar 6 oy davomida hech narsa demasdan kuzatib turishlari kerakligini ta’kidlashi edi. Agar bu an’ana bo’lganida, bizda kuchliroq jamoalar bo’lardi», — deb yozdi tadbirkor Rikardo Spagni «X ijtimoiy tarmog’i»da post qoldirib.
Kripto olamidagi bu tadbirkorning o’limi kriptovalyuta dunyosidagi eng bahsli shaxslaridan biri uchun bir davrning yakunini belgiladi. Uning merosi hali ham munozaralarga sabab bo’lmoqda. Ba’zilar uni kashshof deb bilishadi, boshqalar esa uni Bitkoinning dastlabki madaniyatini sezilarli darajada shakllantirgan bahsli shaxs sifatida ko’rishadi.
Diskleymer
Trust Project qoidalariga ko‘ra, BeInCrypto faqat xolis va haqqoniy ma’lumotlarni taqdim etishga intiladi. Ushbu yangilik maqolasining maqsadi voqeani aniq va o‘z vaqtida yoritishdir. Shunga qaramay, BeInCrypto o‘quvchilarga ushbu kontent asosida moliyaviy qaror qabul qilishdan oldin ma’lumotni mustaqil ravishda tekshirishni va mutaxassis bilan maslahatlashishni tavsiya qiladi. Shuningdek, Shartlar va qoidalar, Maxfiylik siyosati va Diskleymerlar yangilandi.
