Kriptovalyuta yillar davomida boylik yaratishni o’zgartirdi. Bu soha ko’pincha o’zgaruvchanligi va yuqori xavfli investitsiyalari bilan tanilgan bo’lsa-da, uning insonparvarlik salohiyati ko’pincha e’tibordan chetda qoladi.
Moliyaviy bozorlar va spekulyativ garovlardan tashqari, ko’plab kripto millionerlar o’z boyliklarini insonparvarlik maqsadlariga yo’naltirib, global muammolarga sezilarli hissa qo’shishdi. Bu shaxslar faqat foyda olishga qaratilmagan, balki jamiyatni yaxshilashga, sog’liqni saqlash, ta’lim va boshqa sohalarda tashabbuslarni moliyalashtirishga bag’ishlangan.
Vitalik Buterin
Efirium (ETH) asoschilaridan biri Vitalik Buterin o’zining insonparvarlik maqsadlariga katta xayriyalar bilan kripto xayriyachiligining ramziga aylandi. 2021-yil aprel oyida Buterin Polygon kompaniyasi bosh direktori Sandeep Nailwal tomonidan tashkil etilgan Hindiston COVID-Crypto Relief Fund’ga 100 ETH va 100 Maker (MKR) (o’sha paytda 650,000 dollar qiymatida) xayriya qildi.
U may oyida yana 1,2 milliard dollarni 50 trillion Shiba Inu (SHIB) tokenlari orqali xayriya qildi. Shuningdek, u 500 ETH, taxminan 1,9 million dollar qiymatida, o’tkazdi. Buterin, shuningdek, Kanro nomli xayriya tashkilotini tashkil etdi. Bu tashkilot, ayniqsa COVID-19 pandemiyasidan keyin, yuqumli kasalliklar bilan kurashish bo’yicha tadqiqotlar va tashabbuslarni qo’llab-quvvatlashni maqsad qilgan.
Boshqa oluvchilar orasida GiveWell tashkiloti 13,292 ETH oldi. Methuselah Foundation 1,000 ETH va 430 milliard Dogelon Mars (ELON) tokenlarini oldi. Shuningdek, Machine Intelligence Research Institute 1,050 ETH oldi.
Bundan tashqari, Buterin Ukrainani ham qo’llab-quvvatladi. 2022-yil aprel oyida u ikki xayriya tashkilotiga taxminan 5 million dollar xayriya qildi.
«Vitalik Buterin 2 kun oldin AidForUkraine’ga deyarli 2,5 million dollar miqdorida ETH xayriya qildi va bir so’z ham aytmadi! U, shuningdek, Unchainfund’ga 2,5 million dollar xayriya qildi. Katta yordamingiz uchun rahmat, Vitalik, va Efiriumni yaratganingiz uchun rahmat», deb xayriya tashkiloti e’lon qildi.
2022-yilda Buterin Merilend universitetiga 9,4 million dollar miqdorida USDC xayriya qildi havo orqali tarqaladigan patogenlarni oldini olish bo’yicha tadqiqotlarni moliyalashtirish uchun. BeInCrypto 2024-yil avgust oyida xabar berdiki, Efirium asoschisi Buterin hayvonlarni himoya qilish fondiga 200 ETH (532,000 dollar) xayriya qildi.
Keyingi oyda u Layer 2 (L2) va unga tegishli loyihalardan olgan daromadlarini xayriya qilishga va’da berdi.
«Men 2018-yildan beri sotmaganman va daromadlarni saqlab qolmaganman. Barcha savdolar Efirium ekotizimi yoki kengroq xayriya (masalan, biomedikal tadqiqotlar va rivojlanish) doirasida qimmatli deb hisoblagan loyihalarni qo’llab-quvvatlash uchun amalga oshirilgan. Yuqoridagi holat L2 tokenlari yoki men saqlayotgan boshqa loyiha tokenlariga (hali likvid bo’lmaganlar ham) ham tegishli: barcha daromadlar yana Efirium ekotizimi yoki kengroq xayriya (masalan, biomedikal tadqiqotlar va rivojlanish) doirasida jamoat manfaatlarini qo’llab-quvvatlash uchun xayriya qilinadi», dedi Buterin o’z so’zida.
Xayriyachi oktabr oyida o’zining memkoinlarining bir qismini sotib, 2 million dollardan ortiq mablag’ yig’di. Yana, bu mablag’lar xayriya maqsadlariga yo’naltirildi.
«Men Moo Dengning kelgusi 2 yil davomida o’sib-ulg’ayishida otalik qilishdan xursandman va unga 10 million THB xayriya bilan yordam beraman, ehtimol ko’proq, chunki men 88 ETH ajratdim», deb 2024-yil noyabr oyida e’lon qildi.
Bu yil boshida, Buterin 28 memkoinni sotib, taxminan 984,000 USDC xayriya qildi o’zining Kanro xayriya tashkilotiga.
Kris Larsen
«Ripple Labs» kompaniyasining asoschilaridan biri va ijrochi raisi Kris Larsen o’z faoliyati davomida turli xayriya maqsadlariga katta hissa qo’shgan. 2014-yilda, Larsen 7 milliard XRP (XRP) xayriya qilishga va’da berdi noma’lum xayriya maqsadiga.
2018-yilda Larsen va «Ripple» DonorsChoose.org notijorat tashkiloti asoschisi Charlz Bestning elektron pochtasiga javob berib, tashkilotga 29 million dollar xayriya qildi. Tashkilot AQSh bo’ylab davlat maktablari loyihalarini moliyalashtirishga yordam beradi.
COVID-19 pandemiyasi sababli o’sib borayotgan ehtiyojlarni qondirish uchun, Larsen va «Ripple» 2020-yilda San-Fransiskodagi beshta mahalliy oziq-ovqat bankiga har biri 1 million dollar xayriya qildi.
Keyingi yili, ijrochi, uning rafiqasi Lyna Lam va «Rippleworks» notijorat jamg’armasi San-Fransisko Davlat Universitetiga 25 million dollar miqdorida XRP xayriya qildi.
«Larsen, SF State universitetining bitiruvchisi sifatida, va Lam, ikki opa-singlisi va boshqa bir qancha oila a’zolari bu universitetda o’qigan, uzoq yillardan beri SF State universitetini qo’llab-quvvatlab kelishmoqda. Ushbu sovg’a asosan raqamli aktiv, ya’ni XRP orqali amalga oshiriladi va AQShda universitetga raqamli aktiv orqali qilingan eng katta sovg’a deb hisoblanadi», deb e’lon qilingan.
2025-yil iyun oyida Larsen yana bir bor e’tiborni tortdi. U San-Fransisko politsiya bo’limiga 9,4 million dollar xayriya qildi. Ushbu xayriya politsiya bo’limining kuzatuv texnologiyasini yangilashga qaratilgan edi. Bu yangi Real-Time Investigation Center (RTIC) markazini moliyalashtirishni ham o’z ichiga oladi.
«Ripple Labs» kompaniyasi ham xayriya ishlarida faol ishtirok etmoqda. 2025-yil may oyida kompaniya RLUSDda 25 million dollar ajratishga va’da berdi. Bu mablag’ o’qituvchilar va sinflarni qo’llab-quvvatlashga qaratilgan.
Ushbu xayriyalar orqali Larsen va «Ripple Labs» o’zlarining kripto boyliklari va resurslarini turli maqsadlar uchun ishlatishga qattiq sodiqliklarini namoyish etdilar. Bu maqsadlar ta’lim, oziq-ovqat xavfsizligi, texnologik rivojlanish va jamoat xavfsizligini o’z ichiga oladi.
Yam Karkai
Yam Karkai «World of Women (WoW)» NFT loyihasini asos solgan. Bu loyiha kripto sohasida ayollar va ozchilik guruhlarining yetarlicha vakillik qilinmasligini hal qilish uchun yaratilgan.
Loyiha ishga tushirilgandan beri, WoW web3 sohasidagi eng taniqli loyihalardan biriga aylandi. U notijorat tashkilotlarga 3 million dollar xayriya qildi.
2021-yilda WoW «Code Green» bilan hamkorlik qildi. Ular NFTlardan foydalanib, barqarorlik, ijtimoiy va ekologik o’zgarishlarni targ’ib qilishdi. Ular xilma-xillik, shaffoflik va o’lchovli ta’sirga e’tibor qaratishdi.
2022-yilda WoW o’zining favqulodda fondini ishga tushirdi. U 500,000 dollarni mojarolar hududlarida gumanitar yordamga ajratdi. Bu mablag’ Ukraina, Falastin, Myanma, Uganda va Yaman o’rtasida teng taqsimlandi.
WoWning boshqa muhim hissalari orasida «Ayollar va Iqlim» auktsiyasidagi ishtiroki bor. Loyiha 44.1 Efiriumni iqlim faolligi va ekologik barqarorlikka bag’ishlangan turli tashkilotlarga xayriya qildi. WoW, shuningdek, «Outright International» tashkilotiga 120,000 dollar xayriya qildi. Bu tashkilot butun dunyo bo’ylab LGBTQIA+ huquqlarini qo’llab-quvvatlaydi.
Shunday qilib, Karkai WoW kripto loyihasi orqali nafaqat ayollarning ovozini kripto sohasida kuchaytirdi, balki butun dunyo bo’ylab gumanitar maqsadlarga katta xayriyalar qildi.
Diskleymer
Trust Project qoidalariga ko‘ra, BeInCrypto faqat xolis va haqqoniy ma’lumotlarni taqdim etishga intiladi. Ushbu yangilik maqolasining maqsadi voqeani aniq va o‘z vaqtida yoritishdir. Shunga qaramay, BeInCrypto o‘quvchilarga ushbu kontent asosida moliyaviy qaror qabul qilishdan oldin ma’lumotni mustaqil ravishda tekshirishni va mutaxassis bilan maslahatlashishni tavsiya qiladi. Shuningdek, Shartlar va qoidalar, Maxfiylik siyosati va Diskleymerlar yangilandi.
