«Lisk» kompaniyasi (blokcheyn platformasi) Afrikada, Lotin Amerikasida (LATAM) va Janubi-Sharqiy Osiyoda Web3 startaplarini rivojlantirish uchun $15 millionlik Lisk EMpower Fondini ishga tushirdi.
Bu fond G’arbiy investitsiya bozoridagi haddan tashqari to’yinganlikka qarshi turadi. Bu yerda baholar rekord darajada yuqori, lekin daromadlar pasaymoqda.
Liskning 15 million dollarlik EMpower jamg’armasi global venchur kapitalistlar e’tibordan chetda qoldirgan bo’shliqlarni nishonga oladi
«Lisk» kompaniyasi dunyoning eng o’zgaruvchan Web3 kompaniyalari ko’pincha Silikon vodiysi tomonidan e’tibordan chetda qolgan rivojlanayotgan iqtisodiyotlardan kelib chiqishiga ishonadi.
Lisk EMpower Foni har bir startapga $250,000 gacha mablag’ ajratadi. Shuningdek, ular huquqiy muvofiqlik, tokenizatsiya va mablag’ yig’ish strategiyalari bo’yicha maslahatlar beradi.
Dastlabki oluvchilar orasida Janubiy Afrikaning Lov.cash (raqamli ta’minot zanjiri), Afrikabal (agritech), Indoneziyaning IDRX (barqaror token) va SigraFi (oltin bilan ta’minlangan kredit) bor.
«Lisk» kompaniyasining investitsiyalar bo’yicha rahbari Gideon Greavesning aytishicha, fondning asosiy g’oyasi oddiy: global venchur kapitalistlari xavf ko’rgan joyda, «Lisk» e’tibordan chetda qolgan qiymatni ko’radi.
“Afrika, LATAM va Janubi-Sharqiy Osiyodagi asoschilar cheklangan venchur mablag’lariga qaramay, haqiqiy qabul qilinadigan mahsulotlar yaratish qobiliyatini allaqachon isbotlamoqda,” dedi Greaves «BeInCrypto»ga.
5,2 trillion dollarlik foydalanilmagan imkoniyat
Rivojlanayotgan bozorlar taxminan $5.2 trillionlik foydalanilmagan investitsiya imkoniyatini ifodalaydi. So’nggi 15 yil ichida venchur daromadlari yillik o’rtacha 9–11% ni tashkil etdi. Shunga qaramay, bu mintaqalardagi ko’plab asoschilar institutsional qo’llab-quvvatlashsiz o’z yo’llarini topib, Series A bosqichiga yetib borishadi.
Greavesning fikricha, bu zaruratdan kelib chiqqan tadbirkorlik ko’pincha mustahkam asoschilar uchun yaxshi retseptdir.
“O’z mahsulotiga hissiy bog’langan va uni o’zining bir qismi sifatida ko’radigan kishi,” deb tushuntirdi u.
Startaplar o’zlarining muvaffaqiyatlarini ko’rsatgandan so’ng kirib, «Lisk» xavfni kamaytiradi va maslahatlar beradi, shunda kompaniyalar “Series A” bosqichiga tayyor bo’lishadi.
Bu shuni anglatadiki, Lisk EMpower Foni oluvchilari huquqiy muvofiqlik, tokenizatsiya strategiyalari va mablag’ yig’ish tayyorgarligi bo’yicha maslahatlar oladi.
“Lisk EMpower Foni bizga kapital, ishonch va hamjamiyat berdi, Afrikabalni mahalliy loyihadan global infratuzilma raqobatchisiga aylantirdi,” dedi Afrikabal bosh direktori Oghenetejiri Jesse «BeInCrypto»ga bergan eksklyuziv bayonotida.
Greaves bu yondashuvni G’arbiy investorlar tomonidan ko’pincha qo’llaniladigan “parashyut kapitali” bilan solishtirdi.
Xatar va qiymat o’rtasidagi uzilishni bartaraf etish
O’nlab yillar davomida G’arbiy venchur kapitalistlari rivojlanayotgan bozorlarni beqaror va noaniq deb bilishgan. «Lisk» bu tasavvurni rad etadi.
“G’arbiy venchur kapitalistlari ‘xavf’ ko’rgan joyda, biz noto’g’ri baholangan imkoniyatni ko’ramiz. Rivojlanayotgan bozorlar beqaror emas — ular yetarlicha kapitalga ega emas, noto’g’ri tushunilgan va G’arbdan tezroq o’smoqda,” dedi Greaves.
Bu pozitsiya «Lisk» kompaniyasiga ikki tomonlama afzallik beradi. Bir tomondan, asoschilar nafaqat pul, balki maslahatlar ham olishadi, boshqa tomondan esa, global investorlar xavfsiz va tekshirilgan bitimlar oqimini olishadi.
Amerika Qo’shma Shtatlaridagi boshlang’ich bosqichdagi venchur loyihalari uch yillik daromadlar deyarli nolga teng bo’lgan bir paytda, kapital ta’minoti va rivojlanayotgan bozorlar talabi o’rtasidagi tafovut kengaymoqda — bu bo’shliqni «Lisk» to’ldirishni maqsad qilgan.
“Biz shov-shuvni quvlamayapmiz. Biz e’tibordan chetda qolgan qiymatni ochmoqdamiz va rivojlanayotgan bozorlarni global kapital bilan bog’lamoqdamiz,” dedi Greaves.
Tokenizatsiya va venchur kelajagi
EMpower Fondining ajralib turuvchi xususiyati cheklangan sheriklar (LP) obunalarini tokenizatsiya qilingan tuzilmasidir. LP ulushlarini raqamlashtirish orqali, «Lisk» an’anaviy ravishda o’n yilga kapitalni bloklaydigan aktiv sinfiga likvidlik kiritadi.
“Tokenizatsiya yangi xavf yaratmaydi — u shunchaki eski, noqulay jarayonni raqamlashtiradi. Token haqiqiy fond ulushiga bevosita bog’langan, shuning uchun u spekulyativ emas. Bu shunchaki yaxshiroq qadoq,” dedi Greaves.
Bu tuzilma kichikroq investorlar uchun ishtirok etish imkonini beradi va ikkilamchi bozor likvidligini ta’minlaydi — bu harakat Greavesning aytishicha, ishonchlilikni ko’rsatadi.
“Agar venchur kapitalistlari haqiqatan ham Web3 ga ishonishsa, ular o’zlari ham uni qabul qilishlari kerak.”
Masshtabning yon mahsuloti sifatida ta’sir
Ko’plab rivojlanayotgan bozor fondlari faqat ta’sirga asoslangan bo’lsa-da, «Lisk» o’z yondashuvini avvalo biznesga qaratadi.
“Bizning bozorlarimizda ta’sir muvaffaqiyatning natijasidir. Blokcheyn asosida pul o’tkazmalarini amalga oshiruvchi startap millionlab bank xizmatlaridan foydalanmaydigan oilalar uchun xarajatlarni kamaytirmoqda. Raqamli identifikatsiyani hal qiluvchi venchur kredit olish imkoniyatini kengaytirmoqda. Bular avvalo buzuvchi bizneslar, lekin ularning o’sishi tabiiy ravishda keng miqyosda ijtimoiy foyda keltiradi,” dedi Greaves.
Uning fikricha, blokcheynning shaffofligi va ishonchsiz samaradorligi mahalliy ta’sirni o’lchashni osonlashtiradi va muqarrar qiladi.
Keyingi unicorn kompaniyalar to’lqini
«Lisk» kompaniyasi moliyaviy infratuzilma, raqamli identifikatsiya va ta’minot zanjiri ko’rinishida eng katta imkoniyatlarni ko’radi. Greaves 2024 yilda mobil pulning $1.68 trillion hajmini, uning uchdan ikki qismi Afrikadan kelganini, qabul qilish qanchalik tez o’sishi mumkinligini isbot sifatida keltirdi.
«Blokcheyn rivojlanayotgan bozorlarni rivojlangan bozorlar darajasiga olib chiqish qudratiga ega. Agar rivojlanayotgan bozorlar birinchi bo’lib blokcheyn infratuzilmasini qabul qilsalar, ular yetakchilikni qo’lga kiritadilar — rivojlangan bozorlar esa spekulyatsiya va qisqa muddatli yutuqlar bilan chalg’ib, ortda qolishga majbur bo’ladilar», — deya xulosa qildi u.
Agar «Lisk» kompaniyasining (texnologiya kompaniyasi) nazariyasi to’g’ri bo’lsa, keyingi avlod «Web3» yirik kompaniyalari «Silicon Valley»dan emas, balki Afrika, Lotin Amerikasi va Janubi-Sharqiy Osiyoda paydo bo’ladi. G’arb esa ularga yetib olishga harakat qiladi.
