Hood okrugining chekka hududida yashovchilar va yaqinidagi «Bitkoin» mayning faoliyati o‘rtasidagi to‘rt yil davom etgan ziddiyat Texas shtatidagi kriptobumning ijtimoiy xarajatlarini yoritdi. Uy egalari shtatdagi eng yirik raqamli aktiv maynerlaridan biriga qarshi chiqdi.
Mo‘jaro markazida Granbury shahri yaqinidagi, tashkilot maqomiga ega bo‘lmagan Hood okrugida joylashgan va «MARA Holdings» (kompaniya) tomonidan boshqariladigan yirik «Bitkoin» mayning maydoni turibdi.
Bitkoin mayningi nega doimiy ruhiy bosimga aylanadi?
Qo‘shnilar ularning kundalik hayotini zavqdan mahrum qilgan doimiy va past tovushli g‘uvillash haqida gapirmoqda. Bu shovqin maydonning sovitish tizimlaridan chiqadi. «MARA» (ilgari «Marathon Digital», kompaniya) qonun doirasida faoliyat yuritishini, hududga investitsiya va ish o‘rinlari olib kirishini, shuningdek, shovqinni kamaytirish uchun choralar ko‘rganini bildiradi.
Mayningdan foydalanuvchilar 2022-yilda tabiiy gaz elektro stansiyasi yonida faoliyat boshlaganidan so‘ng, tinimsiz ovoz va shovqin haqida xabar bera boshladi. Ayrimlar bu shovqinni «uchish yo‘lagi yonida turgandek» yoki «Niagara sharsharasi chekkasida bo‘lgandek» deb ta’riflaydi. 2023-yilda maydon kattalashgani sayin, shikoyatlar ancha kuchaydi.
«Bu shovqin har kuni orqa eshigimdan chiqqanimda yuzimga uriladi», – dedi bir aholi vakili «Al Jazeera» (ommaviy axborot vositasi) reportajida. Boshqalar esa uxlamaslik, bosh og‘rig‘i va stressdan shikoyat qilmoqda. «Jamiyat kasallikka mubtalo», – dedi yana bir aholi vakili. «Bu shunchaki shovqin emas, bu tanaga kuchli bosim. Bu – qiynoq», – deya ta’kidlaydi ular.
Texasdagi kriptovalyuta bumiga mahalliy cheklovlar to‘sqinlik qilmoqda
Texas shtati hozirda AQShdagi eng yirik «Bitkoin» mayning markaziga aylangan, 2023-yilga kelib mamlakatdagi jami mayning quvvatining qariyb 30 foizi shu yerda jamlangan. Buning sababi arzon yer, past soliqlar va erkin (cheklovsiz) elektr bozoridir.
Biroq, bu o‘sish muhim bir huquqiy haqiqatga to‘qnash keldi. Texasda ko‘plab okruglar mustaqil tarzda shovqin yuzasidan majburiy mahalliy qoidalar qabul qila olmaydi; bunday imkoniyat faqat shaharlar uchun mavjud.
Hood okrugidagi mansabdorlar 2024-yilda «haqoratli darajadagi shovqin» bo‘yicha shtat qoidalaridan foydalanishga harakat qildi va yuqori desibel ko‘rsatkichlari uchun ma’muriy jarimalar berdi.
Biroq bu harakat sudda natijasiz bo‘ldi, chunki ushbu qonunlar odatda shaharlardagi shovqin me’yorlariga nisbatan juda tor doirada amal qiladi.
Sud da’volari va ishonchli tadqiqotlar
Aholi birlashib, hududiy sudga shaxsiy g‘ala-g‘ovur (bezovtalik) yuzasidan da’vo kiritdi. Ular mayningdagi shovqin va tebranish ularning uylaridan normal foydalanishga jiddiy halal berayotganini ta’kidlashmoqda.
Ish hanuz davom etmoqda. Tomonlar maydon faoliyati haqidagi ma’lumotlar va o‘lchovlarga doir kirish imkonini muhokama qilmoqda.
Bundan tashqari, Hood okrugi rasmiylari 2024-yil oxirida mustaqil ovoz o‘lchov tadqiqoti buyurtma qildi. Hisobot hudud yaqinida baland tovush darajasini qayd etdi va jinoyat qonunchiligida belgilangan ruxsat soni boshqa shaharlarning shovqin me’yorlariga qaraganda ancha yumshoq ekanini ko‘rsatdi.
Tadqiqot shuningdek, to‘liq baholash o‘tkazilmaganligining sababi sifatida joyga to‘liq kira olmaslik va yetarli hamkorlik bo‘lmagani yo‘qligiga e’tibor qaratdi.
«MARA» (kompaniya) muammolarni kamaytirish uchun sezilarli darajada mablag’ sarflaganini aytmoqda. Kompaniya katta ovozni yutuvchi devor qurdi, ayrim sovutish ventilyatorlarini jimroq modellarga almashtirdi va ba’zi hududlarda suyuqlikka sho‘ng‘ib sovutish texnologiyasini joriy qila boshladi.
«Al Jazeera» (ommaviy axborot vositasi) bergan axborotga ko‘ra «MARA» mahalliy loyihalarga 320 million dollardan ortiq sarmoya kiritganini, o‘nlab ish o‘rinlarini yaratganini, soliqlar to‘lovchi sifatida faol qatnashishini va «yahshi qo‘shni bo‘lishga sodiq qolishini» bildirgan.
Aholi uchun esa bu choralar yetarli emas.
«Bu biz uchun abadiy maskan edi,» – dedi bir uy egasi. «Endi uyimni sotsam ham bo‘lmaydi. Mulk uchun hozir aytilgan soliq uning haqiqiy qiymatidan ham oshib ketgan», – deya norozilik bildirdi u.
Shahar maqomini olish uchun qilgan, biroq natijasiz tugagan harakat
2025-yilda aholi so‘nggi chorani sinab ko‘rdi. Ular o‘z jamoasini shahar sifatida ro‘yxatdan o‘tkazib, mahalliy shovqin qoidalarini ishlab chiqishga umid qilgan edi.
Ushbu harakat butun mamlakat bo‘ylab e’tibor qozondi hamda «MARA» (kompaniya) tomonidan huquqiy qarshilikka sabab bo‘ldi, biroq sudya ovoz berishga ruxsat berdi. Natijada, aholi ovoz berishda yangi shahar maqomi olishni rad etdi va munitsipal hokimiyat olish urinishlari barham topdi.
«Reja shu edi», – dedi tashkilotchilardan biri «Al Jazeera» (ommaviy axborot vositasi)ga. «Biroq, ular bu kurashda yutqazgani sabab hammasi to‘xtab qoldi».
Shahar maqomi olish yo‘li yopilganidan so‘ng, aholi endi sud orqali kurashni davom ettirishga bel bog‘lagan.
