Memkoinlarga bo’lgan bozor qiziqishi sezilarli darajada pasaydi. Kriptovalyuta sohasida investorlarning hissiyoti o’zgarayotganini ko’rsatadigan indikator sifatida bu sektorning ulushi atigi 2,5% ga tushib qoldi.
Yangi tokenlar chiqarilishining kamayishi va investorlar qiziqishining pasayishi kripto jamoalarida munozaralarga sabab bo’ldi. Ba’zi treyderlar bu pasayishni «avlodning eng past nuqtasi» deb bilishsa, boshqalar memkoinlar davri nihoyat o’z kuchini yo’qotayotganini taklif qilishmoqda.
Nega mem tangalar bozor qiziqishini yo’qotmoqda?
«KAITO» kompaniyasi (tahlilchi tashkilot) tomonidan to’plangan va ijtimoiy tarmog’i orqali tarqatilgan so’nggi ma’lumotlarga ko’ra, memkoinlarning ulushi 2024 yil oxirida taxminan 20% dan 2025 yil oktyabriga kelib atigi 2,5% ga tushib ketdi. Bu deyarli 90% lik pasayishni anglatadi.
Qidiruv tendensiyalari ham xuddi shunday sovuq hissiyotlarni aks ettiradi. «Google Trends» ma’lumotlariga ko’ra, «memkoinlar» uchun global qidiruv qiziqishi 2025 yil boshida 100 balldan oktyabr oyida atigi 7 ballga tushib ketdi, bu esa jamoatchilik e’tiborining keskin pasayishini ko’rsatadi.
Bu qiziqishning pasayishi yirik blokcheynlar bo’yicha savdo faoliyatida ham seziladi, bu yerda memkoinlar faoliyatning katta qismini yo’qotdi. 2025 yil boshida bu tokenlar «Solana» blokcheynining markazlashmagan birja (DEX) savdo hajmining taxminan 60% ni tashkil qilgan. Oktyabr oyiga kelib, bu ko’rsatkich taxminan 30% ga tushib ketdi, «Galaxy Research» tadqiqot tashkiloti ma’lumotlariga ko’ra.
Narxlar tendensiyasi ham bu o’zgarishni aks ettirdi. «CoinGecko» ma’lumotlariga ko’ra, so’nggi buqa bozorida, yirik aktivlar, masalan, «Bitkoin», «Efirium» va boshqalar yangi tarixiy maksimumlarga erishganida, «Dogecoin» va «Shiba Inu» kabi yetakchi memkoinlar o’z rekordlarini yangilay olmadi. Mem tokenlarining subkategoriyalari ham so’nggi oylarda barqaror pasayishni qayd etdi.
Bundan tashqari, mem sektoridagi bozor qiymati tobora ko’proq jamlanmoqda. Oktyabr oyining boshida «Pump.fun» orqali chiqarilgan tokenlar umumiy bozor kapitalizatsiyasida 4,8 milliard dollardan ortiq qiymatga ega edi.
Biroq, bu tokenlarning atigi 12 tasi umumiy qiymatning 55% dan ortig’ini tashkil etdi. Bu esa ko’pgina yangi loyihalar sezilarli kapital yoki jamoatchilik e’tiborini jalb qila olmaganini ko’rsatdi.
Oxir-oqibat, token yaratish ham sekinlashdi. O’tgan yilda 13 milliondan ortiq memkoinlar chiqarildi. Ammo, so’nggi oylarda faoliyat keskin pasaydi, yanvar oyiga nisbatan sentyabrda 56% kamroq chiqarildi. Bu tendensiyalar memkoinlar shov-shuvining pasayishini ko’rsatadi.
Lekin bu nima uchun sodir bo’lmoqda? «a16z» kompaniyasining (investitsiya tashkiloti) so’nggi hisobotiga ko’ra,
«Oqilona siyosat va ikki partiyali qonunchilik blokcheynning yanada samarali qo’llanilishiga yo’l ochadi.»
Endi e’tibor AI agentlari kabi narrativlarga qaratilgan, ular bozor e’tiborini sezilarli darajada jalb qilgan. «x402» ekotizimidagi tokenlar uch va to’rt xonali o’sishlarni qayd etdi. Shu bilan birga, doimiy DEXlar ham bu yil portlovchi o’sishni ko’rsatdi va investorlarni jalb qildi.
Meme tanga sektori kelajagi bo’yicha hamjamiyat ikkiga bo’lingan
Xo’sh, bu memkoinlar o’ldi deganimi? Memkoinlar jamoasi hozirgi pasayish qisqa muddatli tuzatishmi yoki asosiy o’zgarishmi, degan masalada ikkiga bo’lingan.
«Memkoinlar hech qachon o’lmaydi,» deb bir tahlilchi ta’kidladi.
Ethan ismli boshqa bir tahlilchi, memkoinlarga bo’lgan qiziqishning pasayishi «avlodning eng past nuqtasi» bo’lishi mumkinligini taklif qildi. Bu memkoinlarga bo’lgan qiziqish shunchalik past darajaga tushib ketganini anglatadiki, bu ularning pasayishining tugashini ko’rsatishi mumkin, bu esa investorlarning yangidan e’tiborini jalb qilish uchun zamin yaratishi mumkin.
«Agar memkoinlar pasayganidan shikoyat qilish uchun bu yerda bo’lsangiz, ularni sotib olmang. Memlar shunday. Xavf yuqori. Mukofotlar esa ba’zan undan ham yuqori,» deb boshqa bir treyder qo’shimcha qildi.
Shunga qaramay, ba’zi bozor kuzatuvchilari ta’kidlashicha, qiziqishning keskin pasayishi memkoinlar davrining tugashini aks ettiradi.
Bu pasayish davrning tugashini yoki shunchaki yana bir tsiklni anglatadimi, memkoinlar kripto bozorining spekulyativ tomonini aks ettirishda davom etmoqda. Investorlar e’tibori AI va DeFi kabi foydali narrativlarga o’tar ekan, faqat vaqt ko’rsatadi, memkoinlar o’zlarining avvalgi ta’sirini qaytarib olishadimi yoki raqamli tarixga singib ketishadimi.
