«CryptoQuant» kompaniyasi rahbari Ki Young Ju memkoinlar bozorini «o‘lik» deb atadi, chunki yaqinda olingan blokcheyn ma’lumotlari memkoinlarning altkoin bozoridagi ulushi so‘nggi bir necha oyda eng past darajaga tushganini ko‘rsatdi.
Uning bu fikri kriptovalyuta hamjamiyatida munozaraga sabab bo‘ldi. Ba’zi ishtirokchilar bozor tubiga yaqinlashganini aytmoqda. Boshqalari esa yo‘qotishlarning ko‘payishi va likvidlikning pasayishini keskin tanazzul belgisi deb bilmoqda.
Meme tangalarning ustunligi 2024 yil boshidan beri eng past darajaga tushdi
«CryptoQuant» kompaniyasining ma’lumotlariga ko‘ra, memkoinlar altkoin bozorida ustunlik qilishi ushbu yil davomida tinimsiz kamayib bordi. 2024-yil noyabr oyida bu ko‘rsatkich 0,109 ga chiqdi. Hozirda esa indikator 0,034 ga teng, bu 2024-yil fevral oyidagi eng past darajaga mos keladi. Ushbu pasayish spekulyativ mem tokenlardan aniq voz kechish jarayonini ko‘rsatadi.
«CoinGecko» kompaniyasining ma’lumotlari ham ushbu vaziyatni tasdiqlaydi. Memkoin tarmog‘iga oid sub-kategoriyalardagi bozor kapitalizatsiyasi 2024-yil oxiri va 2025-yil boshida eng yuqori cho‘qqiga chiqdi, so‘ng esa uzoq davom etayotgan pasayish bosqichiga kirdi. Yil davomida bosh yetakchi mem tokenlar jiddiy yo‘qotishlarga uchradi.
Dogecoin (DOGE) 66,3 foizga tushgan, «Shiba Inu» (SHIB) esa 71,3 foizga yo‘qotgan. «Pepe» (PEPE) tokeni uchun bu pasayish yanada koʻproq, aniqrog‘i 81,6 foizni tashkil etdi. Oxirida esa, Bonk (BONK) ham o‘zining 76 foiz qiymatini yo‘qotdi.
Umuman olganda, «Artemis» kompaniyasi ma’lumotlariga ko‘ra, memkoin bozorida pasayish 65,9 foizni tashkil qilmoqda. Solananing memkoin sektori ayniqsa kuchli zarba oldi. «Alphractal» kompaniyasi asoschisi va rahbari Joao Vedson ta’kidladiki:
«Solana ekotizimidagi memkoin va altkoinlar eng yomon davrini boshidan kechirmoqda – ko‘pchilik uchun ular shunchaki yo‘q bo‘ldi.»
U yana eslatib o‘tdiki, to‘lov uchun yaratilgan altkoinlar barqarorligicha qolmoqda. Bu esa amaliy foyda va spekulyatsiya o‘rtasida farq borligini ko‘rsatadi.
Nega meme tangalar “o‘ldi” va bunga nima sabab bo‘ldi?
Tahlilchilar memkoinlar ustunligining pasayishi sabablarini bir nechta omillar bilan tushuntirdi. Bir treyderning aytishicha, juda arzonga chiqarilgan memkoinlarda rag pull sxemasiga qarshi himoya bo‘lmagani ishonchni, hamjamiyatni va uzoq muddat saqlashni yo‘qotdi. Qisqa muddatni xolos ko‘radiganlar qoldi.
«Pumpfun va Alon’ga bu holat uchun «rahmat» ayta olasiz… Memkoinlar rag sxemalariga nisbatan nol himoya bilan 1 dollardan ham arzon urilishi kerak emasdi. Juda ko‘p marta zarar ko‘rganimiz sabab hamjamiyat va «hodl» ruhidan butunlay ayrildik. Hech kimda ishonch qolmadi, hamma faqat foyda olishga harakat qilmoqda», – deb yozdi «DeFiApe» ijtimoiy tarmog‘i X ijtimoiy tarmog‘ida.
«Solidus Labs» kompaniyasi olib borgan izlanishlarida aniqlanishicha, Pump.fun platformasida yaratilgan tokenlarning 98,7 foizi pump va dump sxemalarining belgilariga ega. Shu bilan birga, Raydium platformasida faoliyat ko‘rsatayotgan likvidlik havzalarining 93 foizga yaqini, ya’ni taxminan 361 000 ta havza, yumshoq rag sxemasi belgilarini namoyon qilmoqda.
Tahlilchi Mikko Ohtamaa bu sohada tokenlar soni ortiqcha ko‘payib ketganini ham qayd etdi.
«Dunyoda 25 000 000 ta memkoin uchun yetarli e’tibor yo‘q. Hatto «g‘olib» memkoinlarda ham sarmoyadorlar ko‘p hollarda yo‘qotadi… Chunki memkoinga pul tikish degani aslida investitsiya qilish emas, balki pump jarayonida qatnashishdir. Siz memkoin sotib olmaysiz, chunki siz uni investitsiya deb ko‘rmaysiz – balki «oshishiga» pul tikingan bo‘lasiz va eng yuqori nuqtada sotishni umid qilasiz. Jinoyatga qarshi e’tiboringiz bo‘lmaydi, faqat bir qismi bo‘lishni xohlaysiz», – deb yozdi tahlilchi X ijtimoiy tarmog‘ida.
Meme tangalari o‘z qiymatini tiklay oladimi?
Tasavvur qilinsa-da, ko‘pchilik memkoinlar bo‘yicha salbiy kayfiyatda bo‘lsa-da, ba’zilar memkoinlar qayta tiklanishiga ishonmoqda. Ular ustunlik pasayishini bozorning «tub» nuqtasiga yaqinlashuvi sifatida baholamoqda.
Gordon ismli taniqli sharhlovchi X ijtimoiy tarmog‘ida memkoinlarni tanqid qiluvchilarni «nihoyatda tor fikrli va past aql darajasiga ega» deb atadi. U memkoinlar kripto sohasida e’tibor va hajmning asosiy harakatlantiruvchi kuchi bo‘lib kelayotganini ta’kidladi hamda kelajakda ularning tiklanishini bashorat qildi.
«Kriptovalyutaga eʼtibor qaratilayotganining yagona sababi – bu memkoinlar. Savdo hajmining yuqori bo‘lishiga ham aynan memkoinlar sabab bo‘layapti. Memkoinlar bozordan ketmaydi va ular navbatdagi buqa bozoriga yetakchilik qiladi», – deya taʼkidladi u «X» ijtimoiy tarmog‘ida.
Hozirda memkoin bozori burilish nuqtasida turibdi. Qayta tiklanish yoki pasayish davom etishi esa kengroq bozor sharoitiga, ishtirokchilarning kayfiyatiga va ishonchli loyihalarning firibgarliklardan o‘zini ajrata olishi qobiliyatiga bog‘liq bo‘ladi.
