«FG Nexus» kompaniyasi to’rt oy ichida aksiya bahosi 94% ga tushib ketgach, aksiyalarni qayta sotib olish uchun $32,7 million miqdoridagi «Efirium»ni sotdi. Bu raqam raqamli aktivlar xazinasi kompaniyalari orasida jiddiy «Net aktiv qiymati (NAV)» inqirozini ko’rsatmoqda.
Bu sotish «ETHZilla» kompaniyasining oktyabr oyida $40 millionlik «Efirium»ni sotganiga ergashib ro’y berdi. Bu hodisa kriptovalyuta aktivlari 42,7 milliard dollar miqdorini tashkil etgan sektorda kuchayib borayotgan bosimlarni ta’kidlaydi. Qattiy sotish to’lqinlari korporativ kripto xazinasi modelining zaif tomonlarini ochib beradi, chunki kompaniyalar o’z aksiyalari sotilayotgan narxlar bilan aktivlari qiymati past bo’lgani uchun qiynalmoqda.
G’aznachilik kompaniyalari aksiyalar qulash fonida aktivlarni sotishga majbur bo’lishmoqda
«FG Nexus» oktyabr oyida $200 millionlik aksiyalarni qayta sotib olishni qo’llab-quvvatlash maqsadida 10,922 «Efirium»ni sotganini ma’lum qildi. Kompaniya aksiyalarni qayta sotib olishni boshladi, chunki ularning bahosi NAVdan past tushib ketdi. Bu ko’rsatkich har bir aksiyaning asl kripto qiymatini o’lchaydi. «FG Nexus» 40,005 «Efirium» va $37 million naqd pul saqlab qoldi hamda umumiy qarzi $11,9 millionga ko’tarildi, chorshanba holatiga ko’ra.
Firma har birini taxminan $3,45 ga sotib olib, 3,4 million aksiyani qaytarib oldi. Bu umumiy aksiyalarning 8% ini tashkil etadi. Boshqaruv aksiyalarni NAVdan past narxda sotib olinganini ta’kidladi. Noyabr o’rtalarida NAV har bir aksiya uchun $3,94 ga yetdi. Bu strategiya esa taxminan $10 million qarz olishni va sentyabr oyi darajasidan 21% «Efirium» zaxirasini likvidatsiya qilishni talab qildi.
«FG Nexus» kripto sotadigan bir nechta raqamli aktivlar xazinasi kompaniyalardan biri hisoblanadi. «ETHZilla» taxminan $40 millionlik «Efirium» sotishga va oktabr oxirida aksiyalarni qaytarib sotib olishni amalga oshirishga qaror qildi. Ular 600,000 ming aksiyani taxminan $12 millionga sotib oldilar, oktyabr oyi 24-kunidan beri. Bu 30% NAVdan past tushishdan qutulish uchun amalga oshirildi.
DAT kompaniyasining aksiyalari kripto holdings qiymatidan (mNAV 1,0 dan past bo’lsa) past narxda sotilayotganida, aksiyadorlar menejmentni ichki qiymatni anglashga undaydi. Buni amalga oshirishning eng samarali yo’li aksiyalarni qaytarib sotib olishdir. Lekin bu maqsadga erishish uchun moliya zarur. Agar kompaniyada yetarli naqd zahiralar bo’lmasa, u aksiyalarni qayta sotib olishni moliyalashtirish uchun kripto aktivlarining bir qismini sotishga majbur bo’ladi.
Bitcoin to’playdigan «Metaplanet» kompaniyasining mNAV 0,99 ga tushib, keyin 1,03 ga qaytdi. Ularning aksiyalari iyun oyidagi eng yuqori darajadan beri 70% yo’qotgan. Bu ahvol sektor bo’ylab kuchlanishni bildiradi. Bitimlar va kripto namoyish bilan birlashgan abadiy afzal qilingan kapital ko’zni yumiladigan an’anaviy tuzilmalarga hech nima qo’shmaydi, bu esa hozirgi bozor sharoitlarining bosimi ostida.
Kredit vositalari bozorga bosimni kuchaytiradi
2025 yilda DAT kompaniyalari $42,7 milliardni kriptovalyutaga joylashtirishdi, shundan $22,6 milliard Q3 da to’plandi. Bu kengayish «Bitkoin» oktabrda $126,000 dan oshib, o’sish silsilalarini va yuqori baholarni qo’zg’ash bilan jadallashtirdi. Biroq, keyingi chekinishlar leverage va kapital bozoriga kirishga asoslangan kapital tuzilmalarining kamchiliklarini ochib beradi.
Xazinasi kompaniyalari umumiy kripto bozorining atigi 0,83% ni tashkil etadi. Lekin ular aktivlarni ko’p jamlagani uchun yo’qotishlar davrida katta ta’sir ko’rsatadi. Agar konvertatsiya qilinadigan yozuvlar, PIPE bitimlar va abadiy afzal qilingan kapital orqali leverage amalga oshirilsa, navni yuqotamiz deb sotaman deydiganlar ko’p bo’lganda sotuv bosimi ortadi.
Aktivlar bahosi tushib ketishi natijasida bozor likvidligi keskin yomonlashdi. «Bitkoin»ning» buyurtma kitobi chuqurligi 1% chegara-da $20 milliondan $14 millionga tushib ketdi. Bu 33% kamayishni ko’rsatadi va sotish narxlarining sezgirligini oshiradi. Tahlilchilar xazinasi kompaniyalari majburiy sotilishidan $4 milliarddan $6 milliardgacha yetishi mumkinligini taxmin qilishmoqda.
Xaridlar to’xtagach tizimli xavflar oshmoqda
Korporativ kripto xaridlari ishonch pastlashishi va kapital joylashtirilishi qisqarishi sababli to’xtab qoldi. Oldin barqaror talabni taklif etgan kompaniyalar endi sotishni boshlashdi, bu esa avvalgi ijobiy silsilalarni teskari o’zgartirishda. «MicroStrategy»ning aksiyalari 60% ga tushib ketdi. Bu esa kripto narxlari va aksiyalar qiymati orasidagi bog’liqlik xavfini ko’rsatadi, buni muvozanatli balansga ega kompaniyalar ham sezishadi.
Kichik xazinasi firmalari, asosan likvid bo’lmagan aktivlarga ega bo’lganlar, orttirilgan bosim ostida turibdi. Bir nechta kompaniyalar Solanaga ochuqlangan bo’lib, o’zlariga 40% NAV yo’qotishini olib keldilar. Nopaxtoron turli-tumannashtirish va alternativ kriptovalyuta kam savdo hajmi sektorda keng tarqalgan xavflarni oshiradi.
Chakana investorlar ham oldindan pozitsiyalarni tark etish orqali sotishga hissa qo’shdi. Shundaylikda, bozor talabi pasaydi. Noyabr oyida $4 milliard ETF chiqimlari va bozor yaratish faoliyatining kamayishi o’zgaruvchanlikni oshirdi. Bu shart-sharoitlar 2008 moliyaviy emlak inqirozi kabi boshqa aktiv sinflarida ko’rinadigan leverage bilan yoqadigan bozor halokatlariga o’xshaydi.
Bu kuchayib borayotgan inqiroz uzoq davom etayotgan inqirozda raqamli aktivlar xazinasi modelining chidamliligini sinov qiladi. O’zidan-o’zi sotuvamalni barham topishini oldini olish uchun qat’iy risk boshqaruvi va nazariy nazorat zarur bo’lishi mumkin. Kelgusi haftalarda, ushbu kompaniyalar o’zlarining kripto aktivlarini majburiy sotmasdan saqlab qolishlari va sektorda tegishli barqarorlikni saqlashi yoki tubdan qayta tuzilishi bog’lanadi.
