«AQSH Qimmatli qog‘ozlar va birjalar bo‘yicha komissiyasi» (regulyator tashkilot) tomonidan «FTX» (kripto birjasi) va «Alameda Research» (savdo kompaniyasi)da ishlagan uch nafar sobiq yuqori lavozimli rahbarlarga nisbatan fuqaroviy kelishuvlar yakunlandi.
Bu qaror regulyator tomonidan kripto birjasi faoliyatidagi inqiroz bilan bog‘liq ishning asosiy bosqichini rasmiy tarzda yakunlaydi.
Sam Bankman-Fridning hamkorlariga o‘n yilga taqiqlov qo‘yildi
2023-yil 18-dekabrda «AQSH Qimmatli qog‘ozlar va birjalar bo‘yicha komissiyasi» (regulyator tashkilot) o‘zining bayonotida quyidagilar bo‘yicha yakuniy huquqiy kelishuvlar tayyorlanganini ma’lum qildi: «Alameda Research» (savdo kompaniyasi) sobiq bosh direktori Karolin Ellisonga, «FTX» (kripto birjasi) sobiq bosh texnologiyalor bo‘yicha direktori Gari Vanga va «FTX» (kripto birjasi) sobiq bo‘linma rahbari Nishad Singxga qarshi.
Bu kelishuvlar sud tomonidan tasdiqlanishi kerak.
Regulyator ya’ni «AQSH Qimmatli qog‘ozlar va birjalar bo‘yicha komissiyasi» tasdiqlashicha, «FTX» birjasi investorlarni o‘z platformasi xavfsiz va foydalanuvchilarning aktivlarini ishonchli saqlanishi haqida xabar berib, umumiy hisobda 1,8 milliard dollardan ortiq mablag‘ yig‘gan.
Investorlar, shuningdek, «Alameda Research» kompaniyasining birjada oddiy mijozlar kabi faoliyat yuritayotganiga ishontirilgan. Biroq, bu da’volar haqiqatga to‘g‘ri kelmagan.
Aslida, «FTX» birjasi yashirin tarzda «Alameda Research» kompaniyasiga maxsus imtiyozlar bergan. Ushbu savdo kompaniyasi xavf nazoratidan ozod etilgan bo‘lib, unga foydalanuvchilarning depozit mablag‘lari asosida deyarli cheksiz kredit limiti taqdim etilgan.
Bu esa Karolin Ellison (savdo kompaniyasi boshqaruvchisi)ga milliardlab mablag‘larni qarzga olib, yo‘qotishiga qaramay, likvidatsiyadan (majburiy sotuv) qutulib qolish imkonini bergan.
Regulyator bayonotiga ko‘ra, Gari Vang va Nishad Singx «FTX» birjasidan klientlarning mablag‘lari «Alameda Research» kompaniyasiga o‘tkazilishi uchun zarur bo‘lgan dasturiy ta’minotni yaratgan.
«Alameda Research» kompaniyasiga rahbarlik qilgan Karolin Ellison ushbu mablag‘larni savdo faoliyati, venchur investitsiyalar va rahbarlarni — masalan, Sem Benkman-Friyd, Vang va Singxni kreditlash uchun ishlatgan.
Hech biri o‘zlariga qo‘yilgan ayblovlarni rasman tan olmagan yoki rad etmagan holda, uchala sobiq rahbar AQSH qimmatli qog‘ozlar qonunchiligi asosiy firibgarlikka qarshi normalarini buzmaslikka doimiy ravishda rozilik bergan hamda kelajakdagi mehnat faoliyatida qo‘shimcha cheklovlarga rozilik bildirgan.
Karolin Ellison davlat kompaniyalarida direktor yoki rahbar bo‘lish imkoniyatidan 10 yilga mahrum etilgan.
Gari Vang va Nishad Singx har biri 8 yil muddatga rahbarlik va direktorlik huquqidan mahrum qilindi.
Uchchalasiga nisbatan 5 yil muddatli maxsus cheklovli sud qarorlar ham qo‘llanilgan boʻlib, ular qiymatli qog‘ozlar sohasiga noqonuniy qayta kirishda «AQSH Qimmatli qog‘ozlar va birjalar bo‘yicha komissiyasi» (regulyator tashkilot) tezkor harakat qilishi mumkinligini bildiradi.
2025 yil dekabr holatiga jazo muddati haqida maʼlumot
2025-yil dekabr holatiga ko‘ra, Karolin Ellison uy qamog‘iga ko‘chirildi. Uning 2026-yil boshida ozod qilinishi kutilmoqda.
«FTX» (kripto birjasi) sobiq hammuassisi va bosh texnologlar bo‘yicha direktori Gari Vang AQSH rasmiy organlari bilan faol hamkorlik qilgani uchun ozodlikda qolib, hozirda nazorat ostida hayot kechirmoqda.
«FTX» (kripto birjasi) sobiq bo‘linma rahbari Nishad Singx ham sudda faolligi uchun shartli ozodlik bilan jazolandi va hozir nazorat ostida.
