«USDT» va «USDC» kabi yangi tokenlar chiqarishda barqaror token ishlab chiqaruvchilar davom etmoqda. Bu kengayish ko’pincha yirik bozor rallilarini boshlab beruvchi uchqun bilan solishtiriladi. Biroq, ma’lumotlar shuni ko’rsatadiki, asosiy barqaror tokenlarning bozorga ulushi oylardan beri oshib bormoqda, ammo kengaygan kriptovalyuta bozori bu o’sishga mos kelmagan holda o’smadi.
Quyidagi hisobotda ushbu mos kelmaslikning bir necha sabablari so’nggi ma’lumotlar va soha tahlillari asosida ko’rsatib o’tilgan.
Stabil tanga o’sishi va kripto bozorining ajralishi sabablarining 3 ta omili
«CoinGecko» ma’lumotlariga ko’ra, «USDT» va «USDC»ning bozorga ulushi dekabrda yangi cho’qqilarga yetdi – mos ravishda $185 milliard va $78 milliard.
Ikkala barqaror token ham yil boshidan beri barqaror o’sishni boshdan kechirdi. Dekabr oyida «Circle» va «Tether» kompaniyalari (kripto xizmatlari) faol chiqarishda davom etdi. «Lookonchain» blokzanjir kuzatuv xizmatidan olingan so’nggi hisobotda «Tether» $1 milliard va «Circle» $500 million qo’shganini e’lon qildi.
Tahlilchilar ushbu kapital haqida «quruq porox» deb ta’rif berishadi. Afsuski, bu kapital aslida qayerga ketgani haligacha noma’lum.
Spot birjalarga qaraganda ko’proq barqaror tangalar hosilalar birjalariga kiradi
«CryptoQuant» ma’lumotlari shuni ko’rsatadiki, «USDT» (ERC-20) derivativ birjalarda doimiy ravishda oshib bormoqda. Boshlang’ich darajasi 2025 yil boshida $40 milliarddan past bo’lsa, hozir 60 milliardga yaqinni ko’rmoqda.
Ayni paytda, «USDT» (ERC-20) spot birjalarda tushib bormoqda. Hozirgi holati extimoliy yillik pastlikka yaqin.
«USDC» spot birjalarda ham o’tgan oylar ichida keskin tushdi. 6 milliarddan 3 milliardga pasaydi.
Bu ma’lumotlar savdogarlar xulq-atvoridagi o’zgarishni aks ettiradi. Ko’pchilik uzoq muddatli investitsiya o’rniga qisqa muddatli imkoniyatlar va kaldirgichlikni afzal ko’rmoqda. Ushbu holat altkoinlar narxlari uchun kutilgan harakatni sekinlashtiradi.
Kaldirgich savdosi yuqori xavflilikni kiritadi. U tez foyda keltirishi mumkin, biroq kapitalni lika tez yo’q qilishi ham mumkin. 2025 yildagi bir necha milliard dollarlik likvidatsiya voqealari ushbu davom etayotgan tendentsiyani ko’rsatadi.
Stabyl tangalar endi kripto-investitsiyalaridan tashqari ko’plab maqsadlarda xizmat qiladi
Boshqa bir sabab barqaror tokenlarning kengroq foydalanishiga bog’liq. «Tether» va «Circle» tomonidan amalga oshirilayotgan chiqarishlarni faqat kriptovalyutalar ichidagi talab bilan cheklash mumkin emas. Bu global moliyaviy tizimlaridagi ehtiyojni ham aks ettiradi.
«IMF»ning yangi hisobotida USDT kabi barqaror tokenlarning chegaradan choʻzilgan toʻlovlar uchun keng miqyosda ishlatilishi qayd etilgan.
Grafikda USDT va USDC bilan bog’liq chegaradan o’tish oqimlari 2025 yilda taxminan $170 milliardga yetgani ko’rsatilmoqda.
«Barqaror tokenlar, ayniqsa chegaradan o’tadigan va pul o’tkazmalarida an’anaviy tizimlar sekin va qimmatga tushadigan joylarda, tezkor va arzon to’lovlar imkoniyatini taqdim etishi mumkin», deb «IMF» ta’kidlaydi.
Shu bois, ta’minot oshishi bilan birga, kapitalning katta qismi spekulyatsiyadan ko’ra real qo’llanilishlarga yo’naltiriladi.
Investorlarning ehtiyotkorligi kapital aylanishini sekinlashtirdi
Uchinchi faktor – ehtiyotkor investor hissiyoti.
Yaqinda «Matrixport» hisobotida ta’riflanganidek hozirgi bozor sharoitlari chakana savdo nuqtai nazaridan kam ishtirok etish va past savdo hajmi bilan tavsiflangan. Hissiyot indikatorlari hozircha «qo’rquv» va «o’ta qo’rquv» darajasida qolmoqda.
«Oddiyroq qilib aytganda, hajmsiz, ehtiros ortib bormaydi va ehtirossiz hajm qaytmaydi; bu kriptosohada muntazam ‘tuxum va tovuq’ vaziyati» deb «Matrixport» xabarlaydi.
Ushbu his-tuyg’u investorlarni Bitkoin yoki altkoinlarga ulanmaktansa barqaror tokenlarni ushlab turishga undaydi.
Tarixiy ma’lumotlar bu qarashni qo‘llab-quvvatlaydi. Bitkoinning narxi va USDT hamda USDC kabi stabilkoinlarning bozor miqdorlarini solishtirish shuni ko‘rsatadi. 2022-yilning birinchi yarmida bozor ayirbosh bosqichiga kirganidan keyin ham stabilkoinlar miqdori o’sishda davom etdi. 2022-yil oxirida esa, ko’plab investorlar bozordan chiqqanligi sababli stabilkoinlar miqdori keskin kamayib ketdi.
Stabilkoin bozor kapitallashuvining ortishi darhol Bitkoin yoki altkoin narxlarining oshishini anglatmaydi. Bunga investorlarning hissiyoti, kapital oqimlari va stabilkoinlarga bo’lgan talabni oshiruvchi keng ko‘lamli qo‘llanish holatlari katta ta’sir qiladi.
