Buyuk Britaniyaning moliyaviy xizmatlarni nazorat qiluvchi tashkiloti «Moliyaviy xulq-atvor idorasi» (FCA) – davlat tashkiloti – 2026 yil uchun o‘zining ustuvor yo‘nalishlarini e’lon qildi. Bu esa moliyaviy sohada o‘sish, innovatsiyalar va texnologik yangiliklarni ommalashtirishga bo‘lgan qat’iy intilishni bildiradi. Bosh vazir Keir Starmerga yo‘llangan maktubda FCA raqamli aktivlar bo‘yicha qoidalarni yakunlash, Buyuk Britaniyada chiqarilgan steyblkoinlarni ilgari surish hamda mamlakatning raqamli moliya infratuzilmasini mustahkamlashni rejalashtirayotganini ta’kidladi.
Maktubda nazorat organining taraqqiyotga yo‘naltirilgan dasturi, jumladan quyidagi tashabbuslar kiritilgan:
- Raqamli aktivlar bozorini kuzatib borish va kripto kompaniyalari uchun aniq yo‘riqnomalar berish.
- Mulkni boshqaruvchi kompaniyalarga fondlarni tokenlashtirish hamda tez va samarali to‘lov tizimlarini joriy etishga imkon yaratish.
- Yangi va kengayib borayotgan kompaniyalarni ro‘yxatdan o‘tkazish jarayonlarini soddalashtirish, ularga kapitalga chiqishni osonlashtirish va to‘lov hamda investitsiya bozorlarida raqobatni qo‘llab-quvvatlash.
«Steyblkoinlar va raqamli moliya infratuzilmasini qo‘llab-quvvatlash kengroq bir o‘zgarish — moliya tizimini kengroq, qulayroq va real vaqt rejimida ishlashga yo‘naltirilgan o‘tish davrini ko‘rsatadi», — dedi «Allica» (buyuk britaniyalik raqobatchi bank) hamasoschisi va «Standard Chartered» bankining sobiq raqamli aktivlar platformasi rahbari Uill Bison. — «Aniq tartibga soluvchi ko‘rsatmalar mamlakat kompaniyalariga dunyoning boshqa mamlakatlarida raqobatlashish va kripto an’analari bilan faoliyat yuritishda yordam beradi, ayniqsa, kichik va o‘rta biznes uchun foydalidir».
FCA’ning 2026 yilgi rejalariga o‘zgaruvchan doimiy to‘lovlarni ishga tushirish, ochiq moliya yordamida kichik va o‘rta korxonalarni kreditlashni qo‘llab-quvvatlash hamda fondlarni tokenlashtirishni rivojlantirish kabilar ham kiradi. Bu choralarning barchasi Buyuk Britaniyaning moliyaviy markaz sifatida yetakchilikni saqlab qolishi va tez o‘zgarayotgan texnologiyalarga moslashuvchan bo‘lishini ta’minlashga qaratilgan keng strategiyaning bir qismidir.
Buyuk Britaniya moliya vaziri Reychel Rivz va G‘aznachilik vakillari FCA yondoshuvini iliq kutib oldi, bu yondashuv kompaniyalar uchun aniqlik beradi, innovatsiyalarni rag‘batlantiradi va bozor halolligini saqlab qolishga yordam beradi.
FCA 2026-yil tashabbuslariga asoslanib, Buyuk Britaniya hukumati 2027-yil oktabrdan boshlab barcha kriptovalyuta kompaniyalarini amaldagi moliyaviy tartibga solish tizimiga kiritishni rejalashtiryapti. Tez orada bu haqda parlamentga qonun taqdim etilishi kutilmoqda.
«Reuters» (xalqaro yangiliklar agentligi) ma’lumotiga ko‘ra, qonun loyihasi asosan aprel oyida e’lon qilingan hujjat asosida tuziladi. Unda kripto birjalar, kripto aktivlarni saqlovchi tashkilotlar va steyblkoin chiqaruvchilar uchun qoidalar belgilanadi. G‘aznachilik vakili bunga izoh berar ekan, loyihani to‘liq yangidan emas, balki Buyuk Britaniyaning hozirgi moliyaviy xizmatlar qoidalarini kripto sohasiga kengaytirish sifatida ko‘rishini bildirdi.
Agar qabul qilinsa, ushbu qonun hujjati Buyuk Britaniyada raqamli aktivlar sohasida muhim bosqich bo‘ladi, ichki hamda xalqaro kompaniyalar uchun uzoq kutilgan tartibga solishda aniqlik paydo qiladi.
Buyuk Britaniya AQSh uslubidagi tartibga solish yondashuviga moslashmoqda
Kriptovalyuta kompaniyalarini moliyaviy xizmatlarning amaldagi tizimiga qo‘shgan holda, Buyuk Britaniya Amerika Qo‘shma Shtatlarining yondashuviga yaqin yo‘ldan bormoqda. Bu esa Yevropa Ittifoqining aynan kripto sohasiga moslashtirilgan va joriy yilning boshida kuchga kirgan «Kripto-aktivlar bozorlari to‘g‘risida» (MiCA) yangi tartib-qoidalaridan farqlanadi.
Taklif etilayotgan tizimda kripto sohasidagi korxonalar ham an’anaviy moliyaviy tashkilotlarga tatbiq etiladigan boshqaruv, iste’molchilarni himoya qilish va bozor halolligi kabi qoidalarga amal qilishlari talab qilinadi.
Moliyaviy vazir Reychel Rivz huzurida parlamentda ta’kidlanganidek, mazkur qonun sohada aniq va tushunarli qoidalarni o‘rnatishi, «firibgarlar»ni bozorga kirishidan saqlashi mo‘ljallangan.
Sohadagi mutaxassislar FCA 2026-yil ustuvor yo‘nalishlari va 2027-yilgi yangi qonunni ijobiy qarshi olgani holda, ortiqcha tartibga solish innovatsion loyihalarni boshqa bozorlarga o‘tishiga sabab bo‘lishi mumkinligi haqida ogohlantirmoqda.
«Bu choralar Buyuk Britaniyaning global raqamli moliyadagi mavqeini mustahkamlash uchun ijobiy qadamlar», – dedi Uill Bison. – «Lekin tartibni nazorat bilan o‘zaro muvozanatda tutish kerak. Bozor o‘zgarishi tez, shuning uchun haddan tashqari nazorat kompaniyalarni rivojlanishdan to‘xtatmasligi lozim. Moslashuvchanlik va tezlik muhim: yangi qoidalarni birdan joriy qilish kompaniyalarni qiyin ahvolga tushirmasligi zarur».
