Kam xavfli DeFi (Markazlashmagan moliyaviy xizmatlar) Efirium hamjamiyatida muhokama markaziga aylandi. Ko’pchilik bu tarmoqning asosiy harakatlantiruvchi kuchi bo’lishi mumkinligini ta’kidlaydi, xuddi «Google» qidiruvi «Google» kompaniyasining asosiy daromad manbai bo’lganidek.
Biroq, bir qator mutaxassislar Efiriumning barqaror tokenlar va RWAs (haqiqiy dunyo aktivlari) bilan qattiq raqobatlashayotganini hisobga olib, bu qarash haddan tashqari optimistik bo’lishi mumkinligini ogohlantiradi.
Kam xavfli DeFi – Efirium uchun yangi o’sish dvigateli bo’ladimi?
«BeInCrypto» xabariga ko’ra, Vitalik Buterin kam xavfli DeFi protokollari, masalan, «Aave» yoki «MakerDAO» Efirium (ETH) uchun asosiy daromad manbai bo’lishi mumkinligini taklif qildi. U bu modelni «Google»ning ko’p daromadini «Google» qidiruvidan olishi bilan solishtirdi.
“Muhimi, kam xavfli DeFi ko’pincha biz Efiriumda qiziqayotgan ko’plab tajribaviy ilovalar bilan juda sinergetikdir.” Vitalik ta’kidladi.
Vitalikning fikriga ko’ra, Efirium tarmog’i jamg’armalar va to’lovlarni qo’llab-quvvatlaydigan xavfsiz moliyaviy faoliyatga muhtoj. Ayniqsa, xizmat ko’rsatilmagan jamoalar uchun bu ekotizimning madaniy o’zligini saqlab qolish uchun muhimdir.
Vitalikning bu qarashi qizg’in munozaralarga sabab bo’ldi. Devid Xoffman kam xavfli DeFi Efirium uchun katta blok joyi talabini yaratmasligini aytadi. Shunga qaramay, «MakerDAO», «Aave» yoki «Uniswap» kabi qarz berish protokollarida katta miqdordagi ETHni bloklash, Efirium ekotizimida ETHni “tovar pul” shakliga aylantiradi.
Ba’zi dasturchilar kam xavfli DeFi universal, oddiy va milliardlab foydalanuvchilarga kengaytirilishi mumkinligini ta’kidlaydi. Stani Kulechov «Aave» bir kun kelib butun dunyo bo’ylab milliardlab odamlarga daromad taqsimlashi mumkinligini tasavvur qiladi, bu esa DeFi’ni insoniyat uchun asosiy moliyaviy vositaga aylantiradi.
“Kam xavfli DeFi Efiriumning ishchi kuchi: oddiy, kuchli va universal foydali. Bir kun kelib, «Aave» butun dunyo bo’ylab milliardlab odamlarga daromad taqsimlashi mumkin.” Stani izoh berdi.
Kam daromad, bahoni oqlash qiyin
Hamma ham Vitalik bilan rozi emas. Boshqa bir «X» ijtimoiy tarmog’i foydalanuvchisi kam xavfli DeFi Efiriumning hozirgi taxminan 0,5 trillion dollarlik katta bozor qiymatini oqlay olmasligini ta’kidlaydi. Ushbu protokollardan kelib chiqqan savdo hajmi sentyabr oyida atigi 36 million dollarni tashkil etdi. Bu tarmoq uchun barqaror naqd pul oqimini yaratish uchun juda kichik raqam. Bundan tashqari, DeFi’ning taxminan 95,2 milliard dollarlik TVL (umumiy qiymat qulflangan) va 161,3 milliard dollarlik barqaror tokenlar ta’minotiga qaramay, bu indikatorlar hali ham tarmoq to’lovlarini validatorlar uchun jozibador qilish uchun yetarli blok joyi talabini yaratmaydi.
“Kam xavfli DeFi Efiriumning ‘Google qidiruvi’ sifatida faqat ETHni asosiy moliyaviy aktiv sifatida ustuvor qo’ygan taqdirdagina ishlashi mumkin. Biroq, barqaror tokenlar ustunlik qilayotgan va ko’pchilik Efiriumni ‘RWA zanjiri’ sifatida targ’ib qilayotgan bir paytda, ETH bu pozitsiya uchun tobora ko’payib borayotgan moliyaviy aktivlar maydoni bilan raqobatlashishi kerak,” deya bir foydalanuvchi «X» ijtimoiy tarmog’ida baham ko’rdi.
Boshqa bir sharhlovchi Vitalikning kam xavfli DeFi orqali bank xizmatlaridan foydalanmaydiganlarga xizmat ko’rsatish haqidagi fikrini noto’g’ri maqsad deb ogohlantiradi. Ular qarz berish/qarz olish bozorlarini to’liq zanjirga ko’chirish foydalanuvchi tajribasini yomonlashtirishi va kompozitsiyani kamaytirishi mumkinligini ta’kidlaydi. Efirium, shuningdek, «Stripe» yoki «Circle» kabi to’lov tizimlari bilan raqobatlashishda qiynaladi yoki yuqori MEV (maksimal chiqarib olish qiymati) past xarajatlarni subsidiyalaydigan «Solana» kabi zanjirlar bilan raqobatlashadi.
Stabill tangalar va RWAs bilan raqobat
Boshqa bir fikr shuni ko’rsatadiki, Efirium barqaror tokenlar va RWAs bilan ekotizimning mahalliy moliyaviy aktiv rolini saqlab qolish uchun qattiq raqobatlashmoqda. RWAs foydalanuvchilarni daromad bilan jalb qilishi mumkin bo’lsa-da, ular ETHning ishonchliligi va likvidligini moslashtira olmaydi; shuning uchun ETH tengsiz moliyaviy aktiv sifatida ustunlikni saqlab qoladi.
Ba’zi tahlilchilar neytral zanjirlar, masalan, Efirium, USDC yoki RWAs kabi markazlashgan aktivlar uchun saqlash qatlami sifatida jozibadorligini ta’kidlaydi. Efirium orqali «Aave»da USDCni saqlash, uni markazlashgan korporativ zanjirlarda saqlashdan ko’ra «Circle» tomonidan aralashuvga kamroq moyil bo’lishi mumkin, bu esa Efiriumni senzura qarshilik infratuzilmasi sifatida jozibador qiladi.
Ba’zilar Efiriumda asosiy DeFi protokollarini “milliylashtirish” g’oyasini to’g’ri yo’nalish deb bilishsa-da, ko’plab mutaxassislar Efirium hali kam xavfli, arzon, yuqori miqyosli DeFi xizmatlarini taqdim etishga tayyor emasligiga ishonishadi. Bu faqat zanjirda qarz berish/qarz olishdan tashqariga chiqadigan yakuniy maqsaddir.
“O’rnatilgan xizmatlar haqiqiy yakuniy maqsaddir (bu yerda Vitalik aytayotganidan bir qadam oldinda), lekin u faqat qarz berish bilan cheklanmasligi kerak.” bir mutaxassis «X» ijtimoiy tarmog’ida baham ko’rdi.
