Xitoy, 2020 yilda LuBian mayning havzasiga qilgan xakerlik hujumi ortidan tinchlikda tiklangan 127,000 «Bitkoin»ni, taxminan 13 milliard dollarlik qiymatga ega, AQSh davlat tomonidan boshqarilgan kiber operatsiyada yashirincha olib qo’yilganlikda ayblamoqda.
Biroq, AQSh ushbu da’volarni rad etdi va «Bitkoin» butun boshqa firibgarlik ishi doirasida qonuniy ravishda qo’lga olinganligini aytdi. Bu munozara raqamli aktivlar suvereniteti bo’yicha global xavotirlarni yangilab yubordi.
LuBian fondlari ustidan suverenitet to’qnashuvi
Xitoy aytishicha, AQSh LuBian havzasidan olingan mablag’larni qonun ijro etish operatsiyasi bahonasida o’z qo’liga olgan.
AQSh Adliya vazirligi (DOJ) bu ayblovlarga javob berdi. U «Bitkoin»ni Kambodjalik tadbirkor Chen Zhi ustidan tergov doirasida qonuniy qo’lga kiritganligini bildirdi. Chen Zhi kripto firibgarlik va odam savdosi olib borganlikda ayblanmoqda.
O’tgan oy DOJ 127,271 ta «Bitkoin»ni, qiymati 15 milliard dollardan oshiq, tasarruf etishni maqsad qilib da’vo qildi. AQSh rasmiylari bu harakat xalqaro hamkorlar bilan muvofiqlashtirilganini va Chenning tarmog’idan zarar ko’rganlarni qoplashga yo’naltirilganligini aytdi.
«Arkham Intelligence» nomli blokcheyn tahlil firmasi o’sha davrdagi LuBian bilan bog’langan hamyonlardan faoliyatni kuzatib bordi. DOJ ishi jamoatchilikka oshkor qilinganida katta miqdorda «Bitkoin» ko’chirilgan edi deyishmoqda.
Bu ma’lumot Xitoyning Vashington hisobiga e’tiroziga sabab bo’ldi.
Pekinning hukumat kiberxavfsizlik agentligi bu ko’chirishlarning vaqti standart qonun ijro etish musodarasiga mos kelmaganini aytdi.
Buning o’rniga, bu harakatlar AQSh «Bitkoin»ga rasmiy e’tirozdan oldin kirish imkoniyatiga ega bo’lganligini ko’rsatishi mumkinligini bildirdi.
Xitoy va AQSh o’rtasidagi so’nggi nizolar raqamli aktivlar suvereniteti bo’yicha bahslarni qayta jonlantirdi.
Bitkoin geopolitik vositaga aylanmoqda
Ikkala qudratli davlat o’rtasidagi «Bitkoin»ning tortishuvlari chegara bilmas moliyaviy masalalar bo’yicha kengroq muammolarni yoritmoqda. Mutaxassislar kripto nazoratining geosiyosiy vositaga aylanib borayotganini aytishmoqda.
Bitkoinning suveren bo’lmagan aktiv sifatida maqomi davlatlarga o’z ta’sirini huquqiy tizimlar va texnologiya orqali kengaytirish imkonini beradi.
Shuningdek, Moliyaviy Barqarorlik Kengashi raqamli valyutalarni global tartibga solishdagi katta bo’shliqni ta’kidlagan. U yagona tizim bo’lmasa, davlatlar mustaqil harakat qilib, ko’pincha strategik foyda olishga intilish ekanligini qayd etgan.
Pekin g’arbiy nazoratdan uzoq yillar davomida blockchain infratuzilmasi va moliyaviy kuzatuvdan xavfsiragan.»
Xitoy, AQShning raqamli tizimlarni nazorat qilishini iqtisodiy ta’sir shakli sifatida ko’rib, o’zining blockchain standartlari va raqamli yuanini javob chorasi sifatida ilgari surmoqda.
AQSh, masalan, «Silk Road» va «Bitfinex» kabi holatlarda tajovuzkor choralarga tayangan, xalqaro kripto operatsiyalarda o’z rolini mustahkamlashga intilgan.
Biroq, tanqidchilar bu o’zaro kelishuvsiz yondashuv xalqaro ishonchni yo’qotish xavfini solishini ogohlantirmoqda.
Muvofiqlashtirilmasdan, yirik kuchlar o’z adolat tizimini qo’llagan holda, kripto musodara qilishni davlat siyosati vositasiga aylantirishmoqda, samarali jinoyatchilikka qarshi choralar emas.
