«Kongress» (qonun chiqaruvchi tashkilot) tarixiy 43 kunlik AQSh hukumatining yopilishini tugatish bo’yicha qonun loyihasini qabul qildi. Bu federal agentliklarga va inqiroz ta’sir ko‘rsatgan millionlab xodimlarga yengillik olib keldi.
2025 yil 12-noyabrda «Vakillar palatasi» (qonun chiqaruvchi tashkilot) hukumatni qayta ochish to’g’risidagi qonun loyihasini tasdiqladi. Shundan so’ng Senatda 60-40 ovoz bilan qabul qilindi. Endi qonun loyihasi Prezident Donald Trampga yuborildi.
Tarixiy yopilish xizmatlarni butun mamlakat bo’ylab to’xtatdi
43 kunlik yopilish AQSh tarixidagi eng uzuni edi va u federal shartnomalarni to’xtatishga olib keldi. Oziq-ovqat yordami to’lovlari to’xtatildi va butun mamlakat bo’ylab minglab reyslar bekor qilindi. Butun mamlakat bo’ylab 2,500 dan ortiq reyslar bekor qilindi, chunki havo harakati boshqaruvchilari yetishmasdi. «FAA» (federal aviatsiya agentligi) kabi agentliklar aeroportlarni muhofaza qilishga harakat qildi. Yehil yechim izlanayotganda, ko‘proq xodimlar ishlariga qaytdi.
Federal shartnomalarga tayanadigan bizneslar katta yo’qotishlarga uchradi. «Fort Pek Assiniboine va Sioux» kabi Tub amerika qabilalari federal mablag‘lar to‘xtatilganda oziq-ovqat bilan ta’minlash uchun buffalo so‘yishga majbur bo‘ldi. Federal SNAP (oziq-ovqat yordami) dasturiga tayanadigan ko‘plab kollej talabalari kampus qo‘llab-quvvatlash xizmatlariga murojaat qilishdi.
Kompromiss qonun loyihasi Kongressda qizg’in bahs-munozaralarga sabab bo’ldi. «Demokratik liderlar», xususan, Nensi Pelosi, sog’liqni saqlash xizmatini qimmatsiz qilishiga qarshi chiqdilar. Ular meditsina va Medicaid fondlarini kamaytirishga qaratilgan qoidalar tahdid solishi mumkin deb hisoblashdi. Arzon sog’liqni saqlash xizmatlari xavf ostida qolishi mumkin edi.
Ushbu xavotirlarga qaramay, «Vakillar palatasining spikeri» (qonun chiqaruvchi loyiha rahbari) Mayk Jonson federal xizmatlarni qayta tiklash va ko’proq iqtisodiy zararni oldini olish uchun kelishuvni muzokara qildi. 60-40 ovoz bilan qabul qilingan Senatda barcha partiya aʼzolari birlashish zaruriyatini his qilishdi.
Keyingi qadamlar va davom etayotgan xavotirlar
Qonun loyihasi prezident stolidan joy olgan holda, agentliklar xizmatlarini qayta tiklashga tayyorlanmoqdalar.
Oldinda turgan dekabr oyi yig’ilishi uchun, «Fed» (Markaziy bank) noaniqlikni biroz kamaytirgan bo’lsa-da, yopilish davridagi ma’lumotlar tanqisligi tufayli katta qiyinchiliklar bilan yuzma-yuz. Hukumat oktabr oyi uchun muhim ish va narxlar bo’yicha ma’lumotlarni to‘liq chiqarmadi yoki ularni butunlay o’tkazib yuborgandir. Bu «Fed»ga dekabr yig’ilishida to’liq ma’lumot yetishmasligini bildiradi.
Nitigiga, «Fed» ehtiyotkor bo‘lishi, iqtisodiy o‘sish va bandlikni qo‘llab-quvvatlash uchun foiz stavkalarini saqlab qolish yoki kamaytirishga o‘ralangan holda harakat qilishi kutilmoqda. Yopilishni tugatish bilan ma’lumotlar yig’ilishi qayta tiklanadi, ammo umumiy moliyaviy tasvirni qayta shakllantirish vaqti talab qiladi.
Biroq, kriptovalyuta tartibga solinishi va bozorini nazorat qilish bilan shug’ullanadigan federal agentliklar boshqa sub’ektlar bilan birga o’z faoliyatlarini qayta tiklaydi. «CFTC», «SEC» va boshqa agentliklar, masalan, «IRS» va «OCC», qoidalar yaratish, ijroya va tartibiy tahlilni qayta boshlaydi. Bu «SEC» tasdig’iga muhtoj yangi ETF va boshqa mahsulotlarning tasdiqlanishini tezlashtiradi, karantin sabab to’xtatilgan ishlar takrorlanadi.
Tartibiy faoliyatning qayta boshlanishi genişroq moliyaviy texnologiyalar bo’yicha qonun loyihalariga, «Senat qishloq xo’jaligi qo’mitasi»ning kripto bozorlarini ko’rib chiqish mas’uliyatini «CFTC»ga berishni taklif qiluvchi yangi loyihaga, «CFTC» rahbari uchun o’tkazilayotgan tashkilot yig’ilishiga va «GENIUS Act»ga ta’sir ko‘rsatishi kutilmoqda.
Biroq, bu kelishuv kelajakda boshqa yopilishlarning oldini oladi, deb aniq aytish qiyin. Yopilish ta’siri pudratchilar, federal ishchilar, aeroportlar, qabila jamoalari va kam daromadli oilalar uchun saqlanib qoladi.
